GİRİŞ

Biyolojik bir varlık olarak dünyaya gelen insan, yaşadığı toplumda giderek sosyal bir varlık haline gelmektedir. İnsanın sosyal bir varlık haline gelmesinde, en önemli etkenlerin başında aile ve okul gibi kurumlar gelmektedir.

Aile, çocuk için doğal eğitmendir. Okul ise profesyonel rol oynayan eğitmendir (Küçükahmet, 2002, s: 2). Doğal eğitmen olan aile çocuğa istediği gibi eğitirken, okul çocuğun eğitimine profesyonel olarak yaklaşır, onu ideal insan olarak yetiştirmeyi hedefler. Bu yüzden okul çocuğu hayata hazırlayan, onun sosyalleşmesinde rol oynayan en önemli kurumdur. Birey gördüğü eğitim sayesinde çeşitli bilgi ve beceriler kazanır. Bu bilgi beceriler bireyi hayata hazırlar. Dolayısıyla okullar salt bilgi vermeyi hedefleyen kurumlar değil, bireyi hayata hazırlayan becerilerde kazandırmayı amaçlamıştır. Eğitici kol çalışması bireyi hayata hazırlayan çalışmalardan biridir. Eğitici kol çalışmaları öğrencileri demokratik yaşama hazırlar, grupla çalışmayı öğretir ve öğrencinin sosyalleşmesinde büyük rol oynar.

A.EĞİTSEL KOL ÇALIŞMALARI

Okul öğrenciye çeşitli bilgi ve beceriler kazandıran bir kurumdur. Eğitim, insanın doğasındaki fiziksel, zihinsel ve ahlaki yeteneklerin geliştirilmesi süreci olarak tanımlanabilir (Özden ve diğerleri, 2002, s: 145). Bireyin ideal bir eğitim alması tüm bu yeteneklerin bireye kazandırılabilmesiyle sağlanabilir. O halde okul bireye sadece bilgi veren bir kurum değil aynı zamanda bireyin sosyalleşmesini de amaçlayan onu hayata hazırlayan bir kurum olmalıdır. Okullardaki eğitici kol çalışmaları da bu kapsamda değerlendirilebilecek niteliğe sahiptir.

“Eğitsel kollar, öğrenci topluluklarıdır, eğitsel kol çalışmaları öğrenciyi özgürleştirerek, toplumun örgütlü ve etkin bir bireyi haline getirir” (Çınar, 2002, s: 3).

Okullarda, eğitsel kol çalışmaları İlkokul, Ortaokul, Lise ve Dengi Okullar Eğitici Çalışmalar Yönetmeliğine göre düzenlenmektedir. Bu yönetmelikte, eğitici çalışmaların amacı, eğitici kollar, gün ve haftalar, genel milli kültürü artırıcı faaliyetler, özel ilgi ve meraklar yönünden çalışmalar, okullar ve diğer kuruluşlar arasında ilişkileri geliştirici çalışmalar, beden eğitimi çalışmaları, okullarda çıkarılacak dergi, gazete ve yıllıklar, okullarda gösterilecek filmler, yapılacak gösteriler geniş olarak açıklanmaktadır.

Eğitici kollar demokratik bir yapıya sahiptir. Başkan, yönetim kurulu üyeler tarafından seçilir. Bir iç tüzükleri ve çalışma programları vardır. Öğrenciler eğitici kol faaliyetleri içerisinde çeşitli roller kazanırlar (Çınar, 2002, s: 4).

İlgili yönetmelikte kırküç tane eğitsel kol adı verilmiştir. Bu eğitsel kollar okulun olanaklarına göre açılmaktadır. Okullar bu eğitsel kollardan açmak istediklerini ya da eklemek istediklerini öğretim yılı başında belirlerler.

Eğitsel kollarda yapılacak çalışmaların planlanması, yönetilmesi tamamı ile öğrenciler tarafından yapılmaktadır. Rehber öğretmenlerin görevi genel bir gözetim ve denetlemedir.

Yönetmelik okullarda her öğrencinin en az bir eğitsel kola girmesini zorunlu kılmıştır.

Yönetmeliğin birinci bölümünde eğitici çalışmaların ilkeleri şu şekilde belirlenmiştir.

–  “Öğrencilerin okul hayatına mümkün olduğu kadar geniş ölçüde katılmaları ve kendi kendilerini yönetmeye alışmaları esastır” (madde 6).

–  Eğitici kol çalışmalarını yöneten öğretmenlerin görevi genel bir gözetim ve denetimden ileri gitmez, işlerin planlanması ve yürütülmesi öğrencilere bırakılır” (madde 15).

Yönetmelikte eğitsel kol genel kurulunun, yönetim kurulunun ayrıca rehber öğretmenin, rehber öğretmenler kurulunun ve okul müdürünün görevleri, belirlenmiştir. Bunlara kısaca değinecek olursak;

Okul müdürü, eğitici kolların belirlenmesinde, rehber öğretmenlerin seçiminde, öğretim yılı sonunda gelen yıllık çalışma raporlarını incelemede sorumludur (Madde 28).

Rehber öğretmenler kurulunun görevleri; eğitici kolların iç yönetmelikleriyle yıllık çalışma programlarını inceleyerek okul müdürünün onayına sunarlar yıl sonunda ise tüm yıl boyunca yapılan çalışmaları gözden geçirip, bu konudaki görüş ve tekliflerini okul müdürüne sunarlar (madde 29).

Rehber öğretmenin görevleri; eğitici kol genel kurulunu toplar yapıkları çalışmaları izler, iç yönetmelik ve yıllık çalışma programının hazırlanmasına rehberlik eder, programı öğretmenler kuruluna sunar, bu programda yer alan faaliyetlerin uygulanmasını sağlar, gelir ve gider hesapları ile dosya ve defterlerin düzenli tutulmasını sağlar, yıl sonu çalışma raporunu rehber öğretmenler kuruluna sunar (madde 30).

Eğitici kol genel kurulunun görevleri; yönetim ve denetleme kurularını seçer, iç yönetmelik ve çalışma programı taslaklarına son şeklini verir, yıl sonu faaliyet raporunu ve denetleme kurulu raporunu değerlendirir (madde 31).

Eğitici kol yönetim kurulu, iç yönetmelik taslağını hazırlamak, yıllık çalışma program taslağını hazırlamak ve genel kurula sunmak, bütün gelir ve giderlerde dahil olmak üzere gereken kararları almak ve işlemleri yürütmek, yıllık çalışma raporunu hazırlayıp genel kurula sunmakla görevlidir (madde 32).

Eğitici kol denetleme kurulunun görevleri, gelir ve gider hesaplarını yılda en az iki defa denetlemek ve yıllık denetleme raporunu genel kurula sunmak (madde 33).

Eğitici kol başkanları kurulunun görevi ise, müdürün ya da görevli müdür yardımcısının başkanlığında yılda üç defa, okulun eğitici çalışmalarında koordinasyonu sağlamak üzere toplanır ve okulun eğitici kolları arasında işbirliğini sağlamaktır (madde 34).

Yönetmeliğin 17. maddesinde adı geçen kırküç eğitsel kol şunlardır:

• Yayın Kolu
• Müzik Kolu
• Resim Kolu
• Folklar Kolu
• Kültür ve Edebiyat Kolu
• Müsamere ve Temsil Kolu
• Kütüphanecilik Kolu
• Yangın ve Diğer Tehlikeleri Önleme Kolu
• Gezi ve İnceleme Kolu
• Okul-İş Yerleri İlişkileri Kolu
• Tutumlu Olma Kolu
• Haberleşme Kolu
• Okul Araç ve Gereçlerini Koruma Kolu
• Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Kolu
• Çocuk yardımlaşma ve Dayanışma Kolu
• Kızılay Kolu
• Köycülük Kolu
• Sağlık ve Temizlik Kolu
• Toplum Kurallarına Uyma ve Görgü Kolu
• Spor Kolu
• Havacılık Kolu
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma, Tanıtma ve Okul Müzesi Kolu
• Fen ve Teknolojik Kolu
• El Sanatları Kolu
• Fotoğrafçılık Kolu
• Büro Makinaları Bakımı ve Tamir Kolu
• Koleksiyonculuk Kolu
• Bahçe İşleri Kolu
• Ormancılık ve Ağaçlandırma Kolu
• Hayvanları Koruma Kolu
• Turizm ve Tanıtma Kolu
• Trafik Kolu
• İzcilik Kolu
• Hava-Gözlem Kolu
• Beslenme Kolu
• Vakıf Kolu
• Satranç Kolu
• Okulu Güzelleştirme Kolu
• Kooperatifçilik Kolu
• Su Ürünleri Kolu
• Pulculuk Kolu
• Halk Eğitimi Kolu

EĞİTSEL KOL DOSYASINDA BULUNMASI GEREKENLER

1- Eğitici çalışmalar değerlendirme çizelgesi

2- Eğitsel kol rehber öğretmenler kurulu Toplantı notları

3- İç yönetmelik

4- Yıllık çalışma planı

5- Karar Defteri

6- Eğitsel kollar pano çalışmaları çerçeve programı

7- Eğitsel kola seçilen öğrencilerin listesi

8- Panoya asılan çalışmaların örnekleri

9- Yıl sonu faaliyet raporu

A.1.SINIF YÖNETİMİ AÇISINDAN EĞİTSEL KOL ÇALIŞMALARI

Sınıf yönetimi, sınıf yaşamının uygun şekilde yönetilmesi anlamına gelmektedir.

Kaliteli bir eğitim yönetimi için kaliteli bir sınıf yönetimi şarttır (Başar, 1999, s: 13).

Kaliteli bir sınıf yönetimi, öğrencilerin katılımının büyük ölçüde sağlaması, iyi bir çevre oluşturulması, zamanın ve sınıftaki kaynakların, öğrencilerin iyi yönetilmesiyle oluşur (Başar, 1999, s: 13).

Eğitsel kol çalışmalarını sınıf yönetimi açısından değerlendirecek olursak, öğrencinin katılımını sağlamakla kaliteli bir sınıf yönetimi ortamı oluşturduğunu görürüz.

Sınıf yönetiminin en önemli işlevi, öğrencilere sınıfta kendilerini özgürce ifade edebilecekleri, güvenli bir öğrenme ortamı sağlamaktır. Eğitici kol çalışmaları öğrencinin özgürce hareket etmesini sağlayarak sözü edilen güvenli ortamı oluşturmaktadır. Kendini özgürce ifade eden birey kendini geliştirecek ileriki hayatında da topluma faydalı olabilecek davranışlar kazanacaktır.

Eğitici kollar, demokratik bir yapıya sahiptir. Başkan, yönetim kurulu üyeler tarafından seçilir. Bir içtüzükleri, çalışma programları vardır. Öğrenciler eğitici kol faaliyetleri içerisinde çeşitli roller kazanırlar (ÇINAR, 2002, s: 4).

Öğrenciler bu sayede demokratik yapıyı, öğrenirler, kazandıkları roller onların kimliklerini oluşturmada etkilidir. Rol statü kavramları bireyin toplumsallığının bir göstergesidir.

Aynı zamanda eğitsel kollar birer öğrenci grubudur (Çınar, 2002, s: 10). Dolayısıyla öğrencileri grupla çalışmayı yani paylaşımı öğrenirler. Grupla çalışmak öğrencilere aynı zamanda kendine ve başkalarına güvenmeyi ve sorumluluk duygusunu da öğretir.

Eğitsel kollarda öğrenciler seçtikleri yönetim kurulu ile eğitsel kol içtüzüğüne uygun çalışmalar yaparlar. Bu çalışmalar öğrencilere yeteneklerini geliştirme, planlı çalışabilme becerisi, boş zamanlarını yararlı kullanabilme ve kendini ifade edebilme gibi yetenekler kazandırır.

Görüldüğü gibi eğitsel kollar öğrencilerin kendilerini ifade edip, sosyalleştikleri çeşitli beceriler kazandıkları güvenli ve demokratik ortamlardır. Uzun vadede düşünecek olursak öğrenciyi hayata hazırladığı ve gelişimine olumlu etkilerde bulunduğu için eğitsel kollar oldukça önemlidir. Bunun için okul yönetiminin ve rehber öğretmenlerin eğitsel kol çalışmalarını önemsemeleri gerekir. Öğrencinin sosyal gelişimi için oldukça gerekli olan eğitsel kol çalışmalarının istenilen biçimde uygulanması oldukça önemlidir. Oysa okullarımızda eğitsel kol çalışmalarına gerektiği kadar önem verilmediğini bu derslerin çoğu kez formalite gereği yapıldığını görmekteyiz.

Eğitsel kol çalışmaları öğrencilerin birçok ruhsal gereksinimlerini karşılamaktadır. Öğrenciler kendilerini yönetme alışkanlığı kazanmaktadırlar, köksel değerler geliştirebilmektedirler. Öğrenciler derste öğrendiklerini eğitici kol çalışmalarında uygulama olanağı bula bilmektedirler. Öğrencilerin birlikte çalışma, iletişim, öğrenme, araştırma yeterlilikleri, eğitsel kol çalışmalarıyla daha iyi gelişebilmektedir (Başaran, 1983, s: 175).

Rehber öğretmenler eğitsel kollar için seçim yaparken özellikle sınıflardaki sosyalleşmeyen, içine kapanık, arkadaşı olmayan, sorunlu öğrencileri eğitici kol çalışmalarına yönlendirmelidirler. Eğitici kol çalışmaları bu tür öğrencilerin topluma kazandırılmasında sağlamakta zorlanan öğrenciler eğitsel kol çalışmalarında aktif görevler aldıkça sınıfta daha az sorum çıkaracaklardır.

Eğitsel kol çalışmaları gerektiği şekilde yapılırsa, kendilerini tanıyan, yeteneklerini geliştirebilen ve bu yetenekleri toplum yararına kullanabilen, planlı çalışma alışkanlığı kazanabilen, kendine güvenen, bış zamanlarını doğru değerlendirmeyi öğrenen, ilişkilerinde ölçülü, saygılı ve hoşgörülü davranabilen, grupla çalışabilen ve sorumluluk duygusuna sahip, yerdi girişimde bulunabilen öğrenciler yetişecektir. Boş zamanlarını nasıl kullanacaklarını bilen, kendine güvenen sorumluluk sahibi, sosyalleşmiş öğrencilerin oluşturacağı sınıf şüphesiz ki daha az sorun çıkan, paylaşımların yüksek olduğu, öğrencilerin birbirlerine ve öğretmene karşı hoşgörüyle yaklaştığı bir ortam olacaktır. Kendinin ve etrafında olup bitenlerin bilincinde olan bir öğrenci sınıfa uyum sağlamakta da zorlanmayacaktır. Sınıf yönetimi açısından düşünüldüğünde, eğitsel kollar bireylerin sağlıklı gelişmesine yardımcı olmaktadırlar. Sağlıklı gelişim birey sınıfa uyum sağlamakta daha az zorlanır ayrıca demokratik yaşama daha kolay uyum sağlar.

Sonuç olarak eğitsel kol çalışmalarına gereken önem verilmelidir. Öğrencileri gelecek yaşama hazırlamada ve eğitici kol belki derslerden daha da önemlidir. Eğitsel kol çalışmaları öğrencilerin velilerine de anlatılmalı onlarında desteği sağlanmalıdır.

EĞİTİCİ ÇALIŞMALARIN GENEL AMACI

Türk Milli Eğitimin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak, öğrencilerin Atatürk İnkılap ve İlkelerine, anayasasının başlangıcında ifadesini bulan Atatürk Milliyetçiliğine bağlı, Türk olmanın gururunu duyan vatan ve milletini seven, milli, ahlaki ve insani değerlere sahip, demokrasi ilkelerine benimsemiş, yapıcı, yaratıcı, hür ve ilmi düşünce sorumluluğuna sahip kişiler olarak yetişmelerine, milli ve sosyal etkin bir şekilde katılabilmelerine yardımcı olmak için öğrencilere:

2. a) Kendilerine anlayabilme, yeteneklerini geliştirebilme ve toplum yararına kullanılabilme.
3. b) Planlı çalışma alışkanlığını kazanabilme
4. c) Ferdi girişimde bulunup bunu başarı ile sürdürebilme
5. d) Yeni durum ve ortalama uyum sağlayabilme
6. e) Kendilerine ve başkalarına güvenebilme
7. f) Boş zamanlarına yararlı bir şekilde değerlendirebilme
8. g) Kendi görüşlerini başkalarına etkili bir şekilde anlatabilme
9. h) Farklı görü anlayış ve çalışmaları hoşgörü ile karşılayabilme
10. i) Sosyal ilişkilerde anlayışlı, saygılı ve ölçülü olabilme
11. j) Grupça verilen görevleri tamamlayabilmek için istekli çalışabilme ve gruba karşı sorumluluk duyabilme
12. k) Ferdi olarak ve gruplar halinde çerçevesindeki sorunlarla ilgilenebilme, bunları çözücü nitelikteki projeler geliştirebilme ve yürütebilme, davranışlarını kazanmalarına katkıda bulunmaktadır.

EĞİTİCİ ÇALIŞMALARIN GENEL İLKELERİ

1- Öğrencilerin, okul hayatına mümkün olduğu kadar geniş ölçüde katılmaları ve kendi kendilerini yönetmeye çalışmaları esastır.

2- Eğitici kol çalışmalarının planlama ve yürütülmesinde öğrencilerin özellikleri, ilgi, yetenekleri ve inançlarıyla çevrenin imkan şartları göz önünde tutulur.

3- Eğitici kol etkinliklerinde grup çalışmalarında olduğu kadar ferdi faaliyetlere de yer verilir.

4- Eğitici çalışmaların planlanıp düzenlenmesi ve yürütülmesi için belli bir süre ayrılır. Bu süre öğrencilerin boş zamanlarını da kapsayacak değerlendirecek şekilde düzenlenir.

5- Eğitici kol çalışmalarının planlanması ve düzenlenmesi rehber öğretmen gözetim ve denetiminde kol üyesi öğrencileri tarafından yapılır.

KAPSAM

Madde 1) Bu iç yönetmelik ………………………………………………………. Eğitici kolunun çalışmalarını kapsar.

GENEL HÜKÜMLER

Madde 2) Kol bütün üyeleri toplantı yaparak çalışmaları değerlendirilir. İlk toplantıda kol yönetim kurul oluşturulur. Ondan sonraki toplantılarda yıllık çalışma programını hazırlayarak Eğitici kollar rehber öğretmenler kuruluna sunar.

Madde 3) Kolun ilk toplantısı rehber öğretmenin, sonraki toplantılar kol başkanın çağrısı ile yapılır. Toplantılar salt çoğunlukla yapılır. Kararlar oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde ise başkanın oyu iki oy sayılır.

Madde 4) Kol yönetim kurulu en az haftada bir defa, kol genel kurulu (Okul idaresinin belirleyeceği günde) en az ayda bir defa toplanarak kol çalışmalarını gözden geçirir, gerekli kararları alır.

Madde 5) Kolun ilk toplantısında, yürürlükte bulunan kol iç yönetmeliğinde değişiklik yapılması teklif, olursa, görüşülür, karara bağlanır. Bu karar kol rehber öğretmeni aracılığı ile rehber öğretmenler kuruluna görüşüldükten sonra okul müdürünün onayı ile yürürlüğe girer.

Madde 6) Kol rehber öğretmeni kolun toplantılarına gözlemci olarak katılır, danışman olarak kendisinden yararlanılır.

Madde 7) Kolun bütün toplantıları demokratik olarak yürütülür.

Madde 8) Bu yönetmeliği okul müdürü yönetir.

B.KİTAPLIK DEFTERİ

Kitaplık defteri ilköğretim okullarında kullanılan bir defterdir. İlköğretim okullarında her bir sınıfta bir tane kitaplık bulunmaktadır. Öğrencilerin öğrenim düzeylerine ve yaşlarına uygun olan kitaplardan oluşan bu kitaplık sınıf öğretmeninin sorumluluğu altındadır. Sınıf öğretmeni öncelikle bu kitaplıkta bulunan kitapları düzenler ve bütün kitapların adlarının, yazarlarının adının bulunduğu bir liste yapar. Daha sonra ise öğrencilerin isimlerinin yazıldığı ve okul müdürünce tasdik edilen kitaplık defterini hazırlar. Kitaplık defterinin her bir sayfasında bir öğrencinin adı, soyadı, okul numarası, evinin telefon numarası yazmaktadır. Öğrenci kitaplıktan ödünç kitap aldığından sınıf öğretmeni öğrencinin sayfasına aldığı kitabı, kitabın yazarını, kitap aldığı tarihi not alır. Öğrenci kitabı teslim ettiğinde ise teslim aldığı tarihi not eder. Böylece hem öğrenciler velilerinin bütçelerini çok zorlamadan çok sayıda kitap okumuş olurlar hem de kitaplık defteri sayesinde karışıklık çıkması önlenmiş olur.

B.1.Sınıf Yönetimi Açısından Kitaplık Defteri

İlköğretim okullarında kitaplık bulunmasının temel amacı, okumaya yeni başlamış olan öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırmak ve okumayı sevdirmektir.

Sınıf öğretmenin sınıf kitaplığından ödünç kitap alan öğrencilerin isimlerini kitaplık defterine not alması, öğrenciler arasında kitap okuma konusunda bir rekabete neden olur. Bunun nedeni o yaşlarda sınıf öğretmeninin öğrencilerin yaşamında oldukça önemli bir yer tutmasıdır. Sınıf  öğretmenlerinin onlardan kitap okumalarını istemesi, kitaplıktan kitap alanları övmesi diğer öğrencileri de kitap okumayı özendirir. Kitaplığın diğer önemli fonksiyonu da maddi durumu iyi olmayan öğrencilerinde çok kitap okumalarına imkan sağlamaktır.

Kitaplık defterinin kullanılması öğrenciye sorumluluk duygusunu öğretir. Bu da sınıf yönetimi açısından önemlidir. Öğrenci bu sayede ödünç aldığı herhangi bir şeyi doğru kullanmayı ve onu zamanında teslim etmeyi öğrenir.

C.ÖĞRENCİ GRAFİKLERİ

Öğrenci grafikleri İlköğretim okullarında kullanılmaktadır. Öğrenci grafikleri öğrencileri tanıtmaya yöneliktir. Bu grafikler sayesinde öğretmen öğrencilerin çeşitli özellikleri hakkında bilgi sahibi olur.

İlköğretim okullarında sınıf panosuna asılan grafikler şunlardır:

1- Mevcut Grafiği: Sınıfta kaç öğrenci olduğunu ve bu öğrencilerin cinsiyet dağılımını gösterir.

2- Yaş Grafiği: Sınıfta bulunan öğrencilerin yaşlarını gösterir. Bu grafikler de kızlar ve erkekler ayrı gruplanmışlardır.

3- Ağırlık Grafiği: Ağırlık grafiğinde, sınıfta bulunan kız ve erkek öğrenciler kilo değerlerini gösterir.

4- Boy Grafiği: Sınıftaki kız ve erkek öğrencilerin boylarının kaç cm. olduğunu gösterir.

5- Veli Grafiği: Sınıftaki kız ve erkek öğrencilerin velilerinin hangi meslek grubundan olduğunu belirtir.

Yukarıda saydığım grafiklere ek olarak öğrenciyi bilgilendirmeye yönelik kullanılan grafiklerde vardır. Diğer grafikler gibi sınıf panosunda yer alan bu grafiklere örnek olarak “Hava Grafiğini, Ayların isimlerini öğreten grafikleri” verebiliriz.

İlköğretim .için hazırlanan “Öğrenci Dosyaları” da öğrenciyi tanıtmaya yönelik hazırlanmıştır. Her öğrenci için bir tane düzenlenen bu dosyaların içinde şu başlıklar yer almaktadır:

1- Nüfus Cüzdanı Örneği

2- Devam Ettiği Okullar ve Aldığı Belgeler

3- Öğrencinin Kardeşleri

4- Veli Sayfası

5- Öğrencinin Aile Durumu

6- Okul Öncesi Eğitim Durumu

7- Öğrencinin beden Gelişimi ve Görme-İşitme Durumu

8- Öğrencinin Sağlık Durumu

9- Öğrencinin İlköğretimde Başarı Durumu

10- Öğrencinin İlgi Duyduğu Alanlar

11- Öğrenciye Uygulanan Test, Teknik ve Envanterler

12- İlköğretim 1. Devresinde (7-12 Yaş) Öğrencide Sınıf Öğretmeni Tarafından Gözlenen Duygusal ve Sosyal Davranış Özellikleri

13- Özel Yetenek Derslerinde Öğrencinin Durumu

14- Davranış Özellikleri

15- Not Çizelgesi

C.1.Sınıf Yönetimi Açısından Öğrenci Grafikleri

Okula, her çevreden ve her yaşam tarzından çeşitli davranış alışkanlıklarına sahip öğrenciler gelmektedir. Bu farklar onların davranışlarına yansır. Öğretmen bu farklılıkların bilincinde olmalı ve öğrencileri tanımalıdır (Başar, 1999, s: 107).

Öğrencilerin hepsi farklı davranış özelliklerine sahip olan bireylerdir. Fiziksel, psikolojik ve kültürel yönden farklı özellikler taşırlar. Öğretmen sınıf yönetiminde başarılı olabilmek için öğrenciyi daha iyi tanımalı ve öğrencilerin sahip olduğu özellikleri iyi bilmelidir.

Sınıfta uyumsuzluk gösteren, sorun çıkaran öğrencilerin bu davranışlarının altında fizyolojik ya da psikolojik bir neden olabilir. Sınıf öğretmeninin bunun çok iyi gözlemlemesi ve davranışın altında yatan sebebi çok iyi analiz etmesi  gerekir. Öğrenci grafikleri, öğrenciyi tanıtıcı nitelikte olduğu için öğretmenin öğrenci davranışlarını ve bu davranışlarının altında yatan sebepleri anlaması açısından oldukça önemlidir.

Öğrenci grafikleri sınıf öğretmenleri tarafından oluşturulur ve veliler bu konularda bilgilendirilir. Eğer öğrencinin gelişiminde herhangi bir aksaklık varsa ya da uyumsuzluk gösteriyorsa bu grafikler sayesinde durum anlaşılır ve çözüm yoları aranır.

Sınıf yönetiminde öğretmenin karşılaştığı bir takım sorumlar vardır. Örneğin öğrenci ödevini yapamadığını söyler. Bunun nedeni öğrencinin derslere karşı ilgisizliği ya da sorumluluk duygusu taşımaması değil, evde kendine ait bir çalışma alanının olmaması ya da küçük bir kardeşinin olması ve bundan dolayı evde rahat çalışma imkanı olmaması olabilir. Ya da arkada oturan bir öğrencinin öğretmeni ve tahtayı yeteri kadar görmemesi onun derslerden uzaklaşmasına neden olabilir. Görüldüğü gibi öğrencinin geçirdiği rahatsızlıkları, öğrencinin ailevi durumunu, öğrencinin kişisel özelliklerini bilmemiz sorumlara çözüm bulmak açısından denlidir.

Öğrencilerin yetenekli oldukları alanlara yönelmelerinde de öğrenci grafikleri önemlidir. Bu grafiklerde yer alan, “Öğrencinin İlgi Duygu Alanlar” ve “Özel Yetenek Derslerinde Öğrencinin Durumu” gibi bölümler öğrencinin ilgi duyduğu alanları tespit etmek açısından önemlidir.

 

KAYNAKÇA

BAŞAR, Hüseyin, 1999, “Sınıf Yönetimi”, MEB Yayınları, Ankara

BAŞARAN, İbrahim Ethem, 1983, “Eğitim Yönetimi”, Gül Yayınevi, Ankara

ÇINAR, İkram, Öğrenci Kulüpleri ve Demokrasi Kültürü. Ütopya Yayınları, Ankara.

İlkokul, Ortaokul, Lise ve Dengi Okullar Eğitici Çalışmalar Yönetmeliği

KÜÇÜKAHMET, Leyla, 2002 “Öğretimde Planlama ve Değerlendirme”, Nobel Yayın Dağıtımı, Ankara

Özden, Yüksel ve Diğerleri, 2002, “Öğretmenlik Mesleğine Giriş”, Pegema Yayıncılık, Ankara