“Masallar Bize Ne Anlatır”

Bu soru cümlesi Yücel Feyzioğlu’nun yazdığı bir kitabın adıdır. İlk yayınlandığında tam da bu soruya yanıt arıyordum. İlaç niyetine almıştım ve nitekim ilaç gibi geldi. Bir hayli yararlandım. Yeni baskısı yapılmış, daha bir güzeltilmiş. Okulsuz zamanların müfredatı folklorun içindeydi. Folklor, yani halk bilimi… Halkın geleneklerini, masallarını, hikâyelerini ve inanışlarını inceleyen bilim… Folklor, etnopedagojinin en önemli […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Sovyetler’de Masal Kapısını Bana Kim Açtı?

Sovyetler Birliği’ndeki Türk yurtlarından masal derlemeye karar verdiğimde oralardan kimseyi tanımıyordum. Arkama güçlü bir dayı almadan bu işi başaramayacaktım. Türkçeye çevrilmiş kitaplarından adını sanını bildiğim birçok yazar ve şair vardı. Çevrilmeyenleri anlamak aşkı ile 1970’li yıllarda kiril alfabesini öğrenip onları da okumaya başlamıştım. Özellikle Çolpan, Abay, Muhtar Avazov, İsmail Gaspıralı, Mustafa Çokay, Abdullah Tukay, Hüseyin […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Yücel Feyzioğlu ile Masallar Üzerine

Masal Dede olarak bilinen Yücel Feyzioğlu ile masallar üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik. Yücel Feyzioğlu 10 Aralık 1946’da Kars’ta dünyaya gelmiştir. 1972 yılında Almanya’ya gitmiş, 1974-1985 yılları arasında öğretmenlik yapmıştır. Yazar, masallar üzerine uzmanlaşmış ve özellikle Türk dünyası masallarının gün yüzüne çıkmasına öncülük etmiştir. Binlerce masal derlemiş, eski masalları günümüze uyarlamıştır. 2002 yılında “Sihirli Limon” adlı […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Bir Ahıska Masalı: Analık

Ahıska Türklerinin Sözlü Halk Anlatıları Anonim halk edebiyatının en güzel mahsullerinden biri masallardır. Bu mahsuller, insanoğlunun yaratılışıyla birlikte ortaya çıkıp günümüze kadar ulaşır ve sözlü halk ürünleri arasında önemli bire sahip olur. Dilden dile, nesilden nesile aktarılan bu ürünlerin ilk sahibi zamanla unutulmuş ve halkın ortak malı olmuştur. Masalların kaynağı olarak coğrafyayı, kültür ve dini […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Kendini Eken Tarla

Posof ilçesinin Uğurca Köyünde doğdum ve on sekiz yaşıma kadar köyde kaldım. Bu süre içerisinde büyüklerimden öğrendiğim çoğu şey hayatımın diğer bölümü için fazlasıyla ışık tutup yol gösterecekti. İyilik yapmak, büyüklere ve insanlara saygılı olmak, çalışkan olmak, merhametli olmak hep yerleşmiştir içime, o günlerden. Ailede saygı çok önemliydi. Büyükler konuşurken biz pür dikkat dinlerdik. Söze […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Masallar Küçükler İçin mi?

Masallar çocuklar uyusun, büyükler de uyansın diye anlatılır, yazılır. Müjdat Gezen Çocuklara terbiye vermenize gerek yok, zaten size benzeyecekler.  Kendinizi terbiye edin… İngiliz atasözü   Yazar öğretmen değil, kitap aracılığıyla çocuğa hiçbir şey öğretme zorunluluğu yoktur. Bunu çok değerli hocamın sayesinde anladım. Ne yazık ki bize bunu okulda söylemiyor ve ne yazık ki anne babamız […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Cırtlanbik (Masal)

Bir varmış bir yokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, develer tellal iken, pireler berber iken, ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallar iken, güneşin gelin, ay dedenin güvey olduğu vakitlerde, yeryüzünde kocaman kocaman devler yaşarmış. İşte o zamanlarda, devlerin yaşadığını bilmeyen köyün birinde, erkek çocuklarından daha fazla kız çocukları doğmuş. Doğan çocukların içinde bir de […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Masal Üzerine Kısa Bir Deneme

Çocuk edebiyatının vazgeçilmezlerinden biridir masal. Kimi zaman çok uzak ülkelerden gelen devler çıkar karşınıza; kimi zaman saçları ipekten,  kokusu gülden, teni pamuktan olan prensesler karşılar sizi masal dünyasının giriş kapısında. Bu kapıdan içeri girdiğiniz zaman bütün sınırlılıkları, bütün sıkıntılarınızı, bütün dayatılanları ardınızda bırakırsınız. Masal dünyasıdır çünkü bu, özgürlükleriniz sonsuzdur. Öyle bir sonsuzluktur ki şu karşınızda […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Neyidux, Neoldux, Neolacaux

İnsanlar, düşüncelerini, duygularını, isteklerini konuştuğu dilden yararlanarak paylaşır. Bu yönüyle dil, öz kültürün ve kimliğin oluşmasında önemli bir rol oynar. Kültürel ve sanatsal etkinlikler dille gerçekleşir ve kuşaktan kuşağa yine dille aktarılır. Hiçbir dil tarihi süreç içerisinde değişmeden kullanılamaz. Konuşulan dil zamana ve dilin konuşulduğu coğrafyaya bağlı kalarak değişikliklere uğrar. Ahıskalıların kullandıkları dil, bir ağız […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Masalların Eğitim Yönünden Değerlendirilmesi

Sözlü anlatım türleri içerisinde büyükten küçüğe hemen herkes tarafından sevilen ve büyük bir zevkle dinlenilen masal, olayları hayali bir mekânda ve bilinmeyen bir zamanda geçen, kahramanları insan, hayvan ve olağanüstü varlıklar olabilen, dinleyenleri eğlendirirken eğiten, gerçeği bazı sembollerle veya olağanüstü kalıplara sokarak anlatmaya çalışan, daha çok iyiyle kötünün çatışmasını konu edinen olayların anlatıldığı, bir tekerlemeyle […]

Yazının devamı İçin tıklayınız

Eğitimde Kıssa ve Masalların Önemi

“Kıssa ders alınması gereken kısa hikâye olarak tanımlanabilir.”[1] “Ayrıca kıssa, bir haberi nakletme, bir olayı anlatma, hikâye etme olarak da nitelendirilebilir.”[2]Kıssa geçmişte yaşananlardan ders çıkarma, nedenler hakkında araştırma yapma ve açıklama yollarına başvurarak günümüz insanına yol gösterici bir misyon üstlenmiştir. “Masal, genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, […]

Yazının devamı İçin tıklayınız