Uluslararası Bakalorya (UB), İsviçre’nin Cenevre kentinde 1968’de kâr amacı gütmeyen bir eğitim organizasyonu olarak kuruldu. Önceleri yetenekli ve ileri görüşlü birkaç öğretmenin ve çeşitli uluslararası okullardan gelen asistanların bir araya gelmesiyle uluslararası eğitim alan öğrencilerin üniversiteye hazırlanması için ‘IB Diploma Programme’ (UBDP) ile başlatılan program, daha sonraları 3-19 yaş arası her öğrencinin yetiştirilmesi için farklı programlarla geliştirildi. (IBO, 2012).
UB Programı 3 yaşından 19 yaşına kadar olan öğrencilerin zihinsel, duygusal, sosyal açılardan gelişimlerine yardımcı olan ve onları hızla küreselleşen dünyaya hazırlayan bir program. 141 ülkede, 3 bin 408 okulda uygulanan programın bir milyondan fazla öğrencisi var. (IBO, 2012). Dünya çapındaki birçok üniversite tarafından tanındığından öğrenci sayısı her geçen gün daha da artıyor.
UB’de 3 ile 19 yaş arası öğrenciler için dört farklı program var. Bunlar;
İlk Yıllar Programı (Primary Years Programme – PYP): 3 il 12 yaş arasındaki öğrenciler için uygulanıyor. Çocukların hem sınıfta hem de dış dünyada araştıran sorgulayan bireyler olarak gelişmelerine odaklanıyor. PYP, ulusal ve yerel öğretim programlarının çoğunun gerekliliklerine uyum sağlayacak şekilde disiplinler ötesi ve esnek bir program. (IBO, 2013)
Orta Yıllar Programı (Middle Years Programme – MYP): 11-16 yaş arası öğrenciler için uygulanıyor. Öğrencileri yaratıcı, eleştirel düşünenler olmaya teşvik eden bir öğrenim çerçevesi sunar. MYP, öğrencileri geleneksel alanlardaki çalışmaları ile gerçek dünya arasında bağlantılar kurmaya teşvik ederek, entelektüel gelişime vurgu yapar. İlköğretim Programında (PYP) geliştirilmiş olan bilgilerin, becerilerin ve tutumların devamını sağlar ve öğrencileri UB Diploma Programı ve UB Kariyer Odaklı Sertifika Programı’nın akademik zorluklarını başarmaya hazırlar. (IBO, 2013)
Diploma Programı (Diplom Programme – DP): 16-19 yaş arası lise öğrencileri için uygulanıyor. Titiz değerlendirmelerin olduğu, akademik olarak zorlayıcı bir eğitim programıdır. DP öğrencileri, yükseköğretimde başarılı olmaları için hazırlar ve onları gitgide daha küresel hâle gelen toplumun etkin üyeleri olmaya teşvik eder.
Liselerde uygulanan UBDP 6 grup dersinden oluşur. Bunlar:
Grup 1: Dil A: Edebiyat: Dünya edebiyatından seçmelerin yer aldığı ana dili öğretimini içerir.
Grup 2: Yabancı Dil: Çeşitli seviyelerde ikinci yabancı dil derslerine (klasik diller) yer verir.
Grup 3: İnsan ve Toplum Bilimleri: Tarih, coğrafya, ekonomi, felsefe, psikoloji, sosyal ve kültürel antropoloji, işletme ve yönetim, küresel dünyada bilgi teknolojisi ve İslam tarihi derslerini kapsar.
Grup 4: Deneysel Bilimler: Biyoloji, kimya, fizik, çevre bilimleri, tasarım teknolojisini bünyesinde barındırır.
Grup 5: Matematik ve Bilgisayar Bilimleri: Matematik, matematik metotları, matematik araştırmaları, ileri matematik ve bilgisayar bilimini içerir.
Grup 6: Sanat: Görsel sanatlar, müzik ve tiyatrodan oluşur.
Aynı zamanda 16-19 yaş arası öğrenciler için sunduğu kariyer programı ‘IB Career-related Certificate (IBCC)’ (Uluslar arası Bakalorya, Kariyer Sertifikası) programı da var. (IBO, 2012).
Aslında temelde Türkiye’de 2005 yılından beri uygulanmaya çalışılan yapılandırmacı kurama yakın bir eğitim veriliyor UBDP’de. Yapılandırmacı kuramda bilgiye kendisi ulaşabilen ve ulaştığı bilgileri hayatlarına uygulayabilen bireyler yetiştirilmek isteniyor esasında. Tabii ki farklılıklar var. Bizim müfredatlarımızdan biraz daha farklı. Uluslararası Bakalorya (IB) programları, başarılı olmak için motive edilmiş, bilgi sahibi genç insanlar geliştiriyor.
Kültürlerarası anlayış ve saygı ile daha iyi bir dünya kuracak öğrenciler hedefliyor. Öncelikle kendi kültürlerini özümsemiş ve kültürel değerlerinin farkında olan diğer kültürlere ve kültürler arası farklılıklara da saygısı olan bireyler yetiştirmeyi amaçlıyor bu program.
IB’nin programları ile öğrenciler en başta;
• Eleştirel düşünmeyi ve varsayımlara itiraz etmeyi,
• Hem yerel hem de küresel bağlamları düşünmeyi,
• Kendi öğrenimleri için sorumluluk almayı öğrenirler.
Bizim de eğitim sistemi ile hedeflediğimiz düşünen, sorgulayan, özgüveni yüksek, kültürüne saygılı bireyler yetiştirmek değil miydi? Ama maalesef Türkiye’de sadece 3 devlet okulunda UBDP uygulanıyor. Tabii ki IB okulu olmak için aranılan bir çok kriter var. Fakat Türkiye’de sadece 3 devlet okulunda uygulanması oldukça manidar bence.