Ahıskalı Öğrenciler Çalıştayı-Bişkek

Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) işbirliğinde düzenlenen “Sürgünde Ahıska Türkleri Yükseköğretim Öğrencileri Çalıştayı”, Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te yapıldı

Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi’nin (KTMÜ) ev sahipliğinde, Cengiz Aytmatov Kampüsü’ndeki konferans salonunda dört gün boyunca devam eden çalıştaya, başta Kırgızistan olmak üzere Kazakistan, Azerbaycan, Ukrayna, Türkiye, Rusya, ABD, İngiltere ve KKTC gibi 11 ayrı ülkeden gelen Ahıskalı üniversite öğrencileri katıldı.

Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) Genel Başkan Vekili Prof. Dr. İlyas Doğan açılış konuşmasında Osmanlı Türklerinin, Ahıska’dan sürgün edilmesi ile başlayan trajediyi anlattı. Ahıska Türklerine yapılan haksızlıkları ve yaşanan sürgünlerden bahsederek, yeni nesil Ahıskalı gençlerin sorumlu olmaları gerektiğini söyledi. Geçmişte bu misyona kendi güçleri ölçüsünde mücadele eden önderler ve sorumluluk taşıyan Ahıskalılar Sovyetler Birliği rejiminde tüm imkânsızlıklara rağmen özlerinden taviz vermeden mücadelelerini sürdürmüşlerdir. Dolayısıyla günümüzde Ahıskalı Türk gençliğimizin önemli bir misyonu olduğunu sözlerine ekleyen Doğan, bundan dolayıdır ki Dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un yaşamış olduğu Kırgızistan’da 150 Ahıskalı başarılı genci toplamaya karar verdiklerini anlattı. Dünyanın 11 ayrı ülkesinden gelen öğrencileri Bişkek’te Manas Üniversitesinde topladıklarını ifade ederken diğer bir amaçlarının ise Kırgızistan’da 2010 yılında yaşanan Mayovka ve Oş olaylarından sonra bu ülkede yaşayan Ahıskalı Türklerin yalnız olmadıklarını kendilerine göstermek istediklerini belirterek, çalıştaya her türlü destek verenlere ve katılımcılara duyarlılıklarından dolayı DATÜB Yönetimi adına teşekkür etti.

Türkiye’nin Bişkek Büyükelçisi Metin Kılıç, konuşmasında, Ahıska konusunun hem rasyonel hem de duygusal tarafının bulunduğunu ve Ahıska konusunu incelerken duygulanmamanın mümkün olmadığını belirtti. Kılıç, Türklerin Ahıska’dan sürgün edilişinin ardından gelen kuşağın çok acı çektiğini, hayatta kalmaya çalıştığını, ikinci kuşağın ise “hayat devam ediyor” anlayışı çerçevesinde yaşama tutunduğunu belirterek, “Ahıska davası şimdi üçüncü kuşak gençlerin elinde. Bundan sonra bu davayı siz götüreceksiniz. Sizin, artık sürgün sorununuz yok. Sizin, Ahıska davası için çalışmanızın zamanıdır” dedi.

Ahıskalı gençlerin bir önceki kuşakların doğup büyüdüğü topraklara sahip çıkmasının en doğal hak olduğunu ifade eden Kılıç, Ahıskalıların hak ve hukukunu ihlal edenlerin, sorumluluk alması gerektiğini ifade etti. 

Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği Başkanı Raşat Şamilov ise Ahıskalıların yaşadıkları ülkelerdeki problemlerin aynı olduğunun altını çizerken, Ahıskalı Türklerin sahip olduğu değerleri gelecekte koruyabilmesi için Türkiye’ye ihtiyacı olduğunu vurguladı.

Manas Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Anvarbek Mukayev de  “sürgün” ifadesinin ağır ve kötü bir söz olduğunu belirterek, Kırgızistan’da bugün yaşayan Türklerin kesinlikle sürgünde olmadıklarını, anavatan topraklarında olduklarını söyledi. Mukayev, Kırgızistan’da yaşayan Ahıskalıların hak ve hukukunun ihlal edilmediğini, bugün Kırgızistan’dan başka ülkelere göç eden Ahıskalıların birkaç yılsonra geri döneceğinden emin olduğunu ifade etti.

Çalıştaya son anda çıkan önemli bir işinden dolayı katılamayan DATÜB Genel Başkanı Ziyatdin İsmihanoğlu Kassanov adına bir konuşma yapan DATÜB Genel Başkan Yardımcısı ve Avrupa Temsilcisi Burhan Özkoşar, Genel Başkanın Ahıskalı gençlere ve tüm katılımcılara selamını ileterek Kassanov’un gençlere ve eğitime verdiği önemi dile getirdi. Bundan dolayıdır ki Ahıskalı gençlik olarak daha sorumlu ve her bir gencin birer dava adamı edasıyla hareket etmelerinin gerektiğini daha çok çalışmak gerektiğini vurguladı.

Çalıştay çerçevesinde, üniversiteli Ahıskalı öğrencilerin eğitimde karşılaştıkları sorunlar ve gençlerin örgütlenmesini ilgilendiren temel konularda oturumlar yapıldı.

Dört gün boyunca devam eden çalıştayda, değişik ülkelerden Ahıska kökenli üniversite öğrencilerinin bir araya gelmeleri daha koordineli olarak güçlerini birleştirmeleri hedeflendi.

Çeşitli oturumların yapıldığı Çalıştay’da değişik ülkelerden katılan yaklaşık 135 üniversite öğrencisi, Ahıska sorununu masaya yatırarak enine boyuna tartıştılar.

PANELLERDE HEYECANLI TARTIŞMALAR YAŞANDI

Ahıskalı öğrenciler çalıştayda oluşturdukları gruplarda heyecanlı tartışmalar yaşandı. En yoğun tartışmaların sürdüğü örgütlenme konusunda Türkiye’de Ahıskalı öğrencilerin örgütlendiği ancak çeşitli tartışmalarla bu örgütlenmede yol alınamadığını bunun Dünya çapındaki Ahıskalı öğrencilerin örgütlenmesinin gerektiği üzerinde duruldu. Tartışmalar sonucunda kurulması amaçlanan bağımsız bir Ahıskalı gençlik örgütünün oluşturulması gerektiği konusunda görüş birliği oluştu. DATÜB’ün uluslararası bir teşekkül olduğunun dünyanın 10 ayrı ülkesinde faaliyetlerini sürdüren Ahıskalı Türklerin kurduğu Sivil Toplum Kuruluşların (STK) DATÜB’e üye olduklarını belirterek DATÜB’ün artık bir çatı örgüt olduğu görüşünde fikir birliği oluştu. Dünyanın bir çok ülkesinde ve Türkiye’de kurulan tüm Ahıska Türkleri STK’ları kendi içlerinde amaçları doğrultusunda bağımsız olarak faaliyetlerini sürdürürken uluslararası konularda tek ses olunması için DATÜB önderliğinde çalışılması gerektiği konusu yoğunluk kazandı.

Diğer bir konu ise “Vatana Dönüş Mücadele Grubu”nun hazırlamış olduğu konu başlıkları uzun tartışmalara neden oldu. Vatana dönüş mücadelesinde Gürcistan ile işbirliği yapılması ve Uluslar arası kuruluşların desteği sağlanması konusunda hem fikir olan öğrenciler vatana dönüşün bir an önce başlamasını istediler.

Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te Manas Üniversitesi ev sahipliğinde ve Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) organizesinde, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) işbirliğinde düzenlenen “Sürgünde Ahıska Türkleri – Yükseköğretim Öğrencileri Çalıştayı”na katılanlara yemekler DATÜB Genel Başkanı Ziyatdin İsmihanoğlu Kassanov tarafından verildi. TIKA seyahat giderlerini karşılarken Konaklamayı Manas Üniversitesi üstlendi ve yemek giderleri de DATÜB tarafından karşılandı. Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği yönetimi de Bişkek’e 30 kilometre uzaklıktaki Keneş köyünde 200 kişilik bir akşam yemeği verdi.

AHISKALI ÖĞRENCİLER HEM ÇALIŞTI HEM EĞLENDİ

Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) organizesinde, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA)’nın desteği ve Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği katkılarıyla, Manas Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen “Sürgünde Ahıska Türkleri Yükseköğretim Öğrencileri” Çalıştayında gündüz akşama kadar gruplar oluşturarak çeşitli konular üzerinde çalışan Ahıskalı gençler akşamları da eğlence düzenleyerek müzik eşliğinde gönüllerince eğlendiler.

Ahıskalı Türklerin yaşadığı 11 ayrı ülkeden gelen Ahıskalı öğrenciler Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te ilk defa önemli bir çalıştayda buluşan Ahıskalı gençler birbirlerini tanıyarak kısa sürede kaynaştılar. İlk gün sosyal program çerçevesinde Ata yurt Bişkek’i gezen gençler, kısa sürede burada bulunma amaçlarını kavrayarak sorumluluklarının bilincinde olduklarını gösterdiler. 

İlk gün açılış programı ve protokol konuşmalarının ardından kendilerini tanıtan konuşmalar ve geldikleri ülkelerdeki Ahıskalıların durumunu anlatan ülke raporlarını sundular. Raporlarını sunan Ahıskalı öğrencilere diğer arkadaşları sorularını yönelterek soru cevap kısmında zaman zaman tansiyonun yükseldiği tartışmaların yaşandığı görüldü. Daha sorumlu davranarak gelecek çizmek ve yıllardır ezilen ve tüm mücadelelere rağmen vatanını kazanamayan bir halkın mensubu olduklarını dile getiren Ahıskalı gençler yeni bir yol haritası belirlemek ve günün koşullarına uygun bir strateji çizmenin elzem olduğu konusunda görüş birliğine vardılar. Bu doğrultuda tartışmalarını sürdüren gençler gün boyunca önemli konular üzerinde tartışarak bolca stres depoladılar. Program akışı gereğince gün boyunca yorgun düşen Ahıskalı öğrencilere akşam yemeği akabinde eğlence tertip edildi. Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği tarafından düzenlenen eğlence programında Ahıska yöresine ait müzik eşliğinde halaylar çekilerek gönüllerince eğlenen Ahıskalı gençler bolca stres attılar.

SONUÇ BİLDİRİSİ ÇALIŞMALARI

Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği ve Manas Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen “Sürgünde Ahıska Türkleri Yükseköğretim Öğrencileri Çalıştayı” dört gün boyunca devam etti. Sürgünde yaşayan ve 11 değişik ülkeden gelen Ahıskalı Üniversite öğrencileri Çalıştay sonrasında “Bişkek Sonuç Bildirgesi” yayımlandı.

Kırgızistan’ın Başkenti Bişkek’te düzenlenen çalıştaya katılan Ahıskalı Türk gençleri, atalarının 14 Kasım 1944 yılında sürüldükleri Gürcistan’ın Ahıska bölgesine dönüş mücadelesini ve bulundukları ülkelerde diaspora oluşturulmasına yönelik çalışmaları destekleme kararı aldı.

Çalıştayda, dünya genelindeki 562 bin Ahıskalıdan büyük bir kısmının vatana dönmek istediği belirtilerek Gürcistan devleti tarafından alınan hakların iadesi ve mevcut yasal engeller ile zorlukların kaldırılması talep edildi.

Öğrenciler, Dünya Ahıska Türkleri Birliği, TİKA ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı’ tarafından 14-18 Kasım 2012 tarihinde Abant İzzet Baysal Üniversitesinde ortaklaşa düzenlenen “Ahıska Türkleri STK Çalıştayı”nda kabul edilen 12 maddelik sonuç bildirisine oy birliği ile destek verdi.

DATÜB Genel Başkan Yardımcısı ve Avrupa Temsilcisi Burhan Özkoşar, çalıştayda kabul edilen sonuç bildirisinin okunmasının ardından yaptığı açıklamada, “Sürgünde Ahıska Türkleri Yükseköğretim Öğrencileri” çalıştayına katılan öğrencilerin vatana dönüş konusunda duyarlılıklarını gösterdiklerini belirtti. Avrupa Konseyi’ne Ahıskalılara verdiği sözü yerine getirmesi çağrısında bulunan Özkoşar, Ahıskalılara Gürcistan’da vatandaşlık verilmesi ve Ahıska’dan sürgün edilenlerin hukuksal hakların iadesi gibi maddelerin de çalıştayda kabul edildiğini anlattı.

Birliğin Başkan Vekili Prof. Dr. İlyas Doğan da çalıştayın Ahıskalıların vatana dönüş, kimliğini koruma, ve varlığını sürdürme konusundaki iradesinin gençlerle beraber ivme kazanarak devam edeceği gösterdiğini söyledi. Doğan, “Ahıskalı gençler, milli kimliklerine sahip çıkmak, vatanlarına dönmek ve dünya genelinde Ahıska Türkleri diasporası oluşturmak konusunda gerekli bilince sahipler” dedi.

Rusya Federasyonu Rostov Devlet Tıp Üniversitesi öğrencisi Feride Guseynova, Bişkek’te düzenlenen çalıştaya katılmaktan büyük mutluluk duyduğunu dile getirerek, “Bu çalıştayı düzenleyenlere çok teşekkür ederim. Birçok ülkeden gençlerle burada tanıştık, konuştuk. Ahıskalıların köylerini ziyaret ettik. Bizleri çok iyi misafir ettiler. Bu çalıştaydan sonra vatana dönüş için inancımız arttı” diye konuştu. Çalıştaya, Türkiye, Kırgızistan, Kazakistan, Azerbaycan, Ukrayna, Rusya Federasyonu, KKTC ve ABD’den öğrenciler katıldı.

“SÜRGÜNDE AHISKA TÜRKLERİ YÜKSEKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ ÇALIŞTAYI” BİŞKEK

SONUÇ BİLDİRGESİ

15-18 Ağustos 2014 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan, Gürcistan, İngiltere, Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye’den Vatan Ahıska’dan sürgün ailelerin çocukları olan bizler;

Üniversite öğrencileri olarak aşağıdaki kararları aldığımızı tarihe not düşerek Ahıska Türklerinin varoluş mücadelesini sürdürmek için bayrağı devraldığımızı oybirliği ile bütün dünyaya ilan ederiz:

1- 18 Kasım 2012’de yayınlanan Ahıska Türkleri Sivil Toplum Kuruluşları Çalıştayı Bolu bildirgesini aynen kabul ve yeniden ilan ediyoruz.

2- Gürcistan Devleti 1999 yılında 14 Kasım 1944’te haksız surette sürgün edilen Ahıska Türklerinin geri dönüşünü sağlama taahhüdünü yerine getirmelidir. Bizler bu taahhüdün yerine getirilmesinin her zaman takipçileri olacağız.

3- Gürcistan’ın Ahıska Türklerinin geri dönüşü sağlama taahhüdü Avrupa Birliğine nezdinde de yenilenmelidir.

4- 2007’de Gürcistan devletinin çıkardığı Vatana Geri Dönüş Kanunu dolayısıyla dönüş statüsü verilenlerin Ahıska’ya yerleşmeleri derhal sağlanmalı, uluslararası toplum bu konuda Gürcistan’a baskı yapmalıdır.

5- 1944 sürgünü ile çiğnenen haklar iade edilmelidir.

6- Gürcistan’ı Dünya Ahıska Türkleri Birliğini muhatap almaya ve Ahıska Türklerinin meşru hakkı olan vatana dönüşün sağlanması için görüşmelere başlamaya davet ediyoruz.

7- Ahıska Türklerinin vatana dönüşe ilişkin meşru mücadelelerini engellemeye çalışan çevreleri bu haksız ve insafsız faaliyetlerden vazgeçmeye davet ediyoruz. Ahıska Türklerinin yurt sorunu uluslararası bir meseledir ve bir an önce çözülmelidir.

8- Bütün Ahıska Türkleri adına faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarını birlikte davranmaya davet ediyoruz.

9- Vatana dönüş yolunda onurlu mücadeleyi desteklemek her Ahıskalı Türk’ün şeref borcudur.

10- Ahıskalı gençler olarak Ahıska Türklerinin dünya çapında diaspora oluşturmasını desteklemeye söz veriyoruz.

18 Ağustos 2014  Manas Üniversitesi Kampüsü, Bişkek, Kırgızistan

 

Sürgündeki Türklerin vatana dönüş mücadelesi

14 Kasım 1944’te Ahıska bölgesindeki binlerce kişi, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tarafından Orta Asya’ya sürgün edilmişti. Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’a yerleştirilen Ahıska Türkleri, yıllarca sıkıyönetim rejimi altında tutulmuş, devletin sağladığı imkânlardan yararlanmalarına izin verilmemişti. 

1957’de sıkıyönetiminin kaldırılmasının ardından Orta Asya’daki Ahıskalı Türkleri, Moskova’da çeşitli devlet binaları önünde düzenledikleri mitinglerde vatanlarına dönmek için mücadele etmişti. 1989’da Fergana Vadisi’nde çıkan olayların ardından Ahıska Türkleri, Rusya, Ukrayna ve Azerbaycan’a sığınmış, vatana dönüş mücadeleleri büyük darbe almıştı. 

Sovyetler Birliği’nin yıkılması ve Orta Asya’da bağımsız devletlerin kurulmasının ardından eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından onaylanan kanun doğrultusunda 150 Ahıskalı Türk ailesi iskânlı göçmen olarak Iğdır’a yerleştirilmişti. Daha sonra Ahıskalılar, kendi imkânlarıyla Türkiye’ye yerleşmeye başlamıştı. Başta Bursa, İstanbul, İzmir ve Antalya olmak üzere çeşitli illere yerleşen Ahıskalı Türkler, Türkiye’de karşılaştıkları sorunlara çözüm bulabilmek için sivil toplum örgütleri kurmuştu. 

Ahıskalı Türklerin yaşadığı 10 ülkeden dernek başkanları, 28 Mayıs 2008’de Ankara’da bir araya gelerek Dünya Ahıska Türkleri Birliği’ni (DATÜB) kurma kararı almıştı. 2010 yılında resmen faaliyete başlayan birlik, Türkiye’nin desteğiyle Gürcistan ve Avrupa Konseyi yetkilileri ile bir araya gelmiş, Gürcistan hükümetinin Avrupa Konseyi’ne verdiği taahhüde sadık kalması için mücadele başlatmış ve Türklerin en azından Ahıska bölgesini ziyaret etmesinin önündeki engelleri aşmıştı.

DATÜB Genel Başkan Yardımcısı ve Avrupa Temsilcisi.