20 YÜZYILIN EN BÜYÜK VE EN İYİ VİZYONER LİDERİ ATATÜRK
SEYDAHMET SOYLU*
Arnold M. Ludwig, “Kentucky Üniversitesi Tıp Merkezi’nde EA Edwards Psikiyatri Profesörüdür. Alkolizm ve LSD üzerine yaptığı araştırmalar nedeniyle Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından verilen prestijli Hofheimer Ödülü’nün eski sahibidir. Değişen bilinç durumları, şizofreni, histeri, şiddetli istek, engellilik, duyusal aşırı yüklenme ve benliğin doğası gibi konuları kapsayan yedi kitabı ve 100’den fazla makalenin veya kitap bölümünün yazarıdır.”[1]
Uzmanlık alanı, insan davranışlarını araştırmak olan A. M. Ludwig’in yazdığı kitaplardan birisi de “King of The Mountain: The Nature of Political Leadership” (Dağın Kralı: Siyasi Liderliğin Doğası) isimli kitaptır. Bu kitabında, siyasi mükemmellik ve başarıyı incelediği araştırmanın sonuçları yer alıyor. Araştırmada 20. yüzyıl liderlerini incelemiş. 18 yıl süren bu çalışmaya, kendi ülkelerine ve dünyaya damga vurmuş 20. yüzyıldaki 199 ülkenin, 27’si kadın 1.941 liderin tamamı hakkında bilgi, belge toplayarak başlamış. Bunun için 1200’ün üzerinde kitap, biyografi, antlaşma, tez vb. okumuş. Liderlerin geneli için kısıtlı bilgiye, 377’si hakkında ise çok ayrıntılı bilgiye ulaşarak; araştırmasını, bu 377 lider üzerinde sürdürüyor.
Lenin, Mao, Stalin, Churchill, Roosvelt, Saddam, De Gaulle, Nehru, Gandi, Hitler, Mussolini, Nasır, Arafat, Ho Chi Minh, Fidel Castro, Che Guevara, Tito, Kral Faysal, Muhammed Cinnah, Kral Ferdinand, Nelson Mandela, Birinci Aleksandır, Burgiba, İbni Suud, Nkrumah, Kral Abdullah, Kral Hüseyin, Eyüp Han, Sukarno, Ben Gurion, Sekou Toure, Mucibur Rahman, Truman, Eisenhower, Kennedy, Margret Thatcher, Reagan, Adenauer, Willy Brand, Agustinho Neto, Emanullah Han, İan Smith’in gibi, beş kıtadan ülkelerinin kaderlerini değiştiren, hatta dünyanın gidişini iyi ya da kötü yönde etkileyenlerin de yer aldığı 377 lider arasında[2], Türkiye’den de Atatürk, İnönü ve Abdülhamit yer alıyor.
Prof. Ludwig, 377 lideri her yönüyle ve ayrıca incelemek için, “POLITICAL GREATNESS SCALE” (SİYASİ BÜYÜKLÜK ÖLÇEĞİ) olarak adlandırdığı bir ölçek geliştiriyor.[3] Buradaki siyasi büyüklük kavramı, kişinin özel hayatını ilgilendiren kişilik özellikleriyle değil; toplumların başarılı addettikleri liderlerin politik özelliklerini açıklayıcı, dünya ve insanlar karşısındaki başarısına esas ölçek ölçütlerindeki somut ve ölçülebilir özeliklerle ilgilidir.
Liderlerin politik başarılarını, objektif ve tarafsız bir biçimde ölçmeyi sağlayan Siyasi Büyüklük Ölçeği’nde 11 farklı madde bulunuyor:
I- Bir şeyi yoktan var etme
II- Öncesinden Fazla
III- Dayanma Gücü
IV- Askeri Beceri
V- Sosyal Mühendislik
VI- Ekonomi
VII- Devlet Adamlığı
VIII- İdeoloji
IX- Ahlaken örnek olma
X- Siyasi miras
XI- Ülkenin nüfusu
Ölçekte, “Dayanma Gücü” ile “Ülkenin nüfusu” maddelerinde 0-5, diğer maddelerde ise 0-3 arasında değişen puana esas ölçüt özellikleri ayrıca yer alıyor ve ölçeğin tam puanı 37 olarak belirleniyor. Örneğin; “Askeri Beceri” ölçütünde, liderlerden savaş kaybeden “0”, savaşmamış olan “1”, savaşta yenilgiden kaçınan fakat kesin bir zafer de elde edemeyen “2”, savaş kazanan “3” puanla değerlendiriliyor. Ölçütlerde verilen puanların gerekçesi, liderin ülkesindeki somut örneklerle mutlaka açıklanıyor.
Açıklanan biçimdeki değerlendirmede, Atatürk;
Yok olmuş bir Osmanlı’dan yeni modern Türkiye’yi yaratmasıyla, “Bir şeyi yoktan var etme (Yeni ülke yaratma)”;
Sevr Antlaşması ile kaybedilen toprakları Lozan Antlaşması ile kazanarak yeni sınırlar belirlemesiyle, “Öncesinden Fazla (Öncesine göre daha fazla toprak kaybetmesi veya kazanması)”;
Dış destek olmadan ve hukuksuzluğa başvurmadan uzun yıllar iktidarını korumasıyla, “Dayanma Gücü (İktidarda kalma süresi)”;
Çanakkale’de başlayıp Kurtuluş Savaşı ile doruğa çıkan kazandığı savaşlarla, “Askeri Beceri (Askeri başarı)”;
Yaptığı harf, kıyafet, medeni kanun, kadına seçme-seçilme hakkı, laiklik gibi daha önce örneği hiç görülmemiş yasal yenilikleriyle, “Sosyal Mühendislik” özelliklerinden en yüksek puanı alıyor.
Ekonominin iyileşmesi, devlet adamlığı, diplomatik ilişkiler, komşularla ve diğer ülkelerle iyi geçinilmesi, ideoloji, bıraktığı siyasi miras ve ahlaki örnek olması (yolsuzluk yapmaması, çalıp çırpmaması), hanedan gibi hareket etmemesi gibi tutumlarıyla ilgili ölçüt özelliklerinden de tam puan alıyor.
Atatürk; “İleri görüşlülük”, “karizma”, “irade”, “cesaret”, “ülkesini temsil gücü”, “devlet adamlığı”, “dünyaya örnek olma”, “dünyayı etkileme gücü”, “toplumu olumlu yönde değiştirme”, “yozluğa karışmama”, “politik miras”, gibi özelliklerin de tümünde yüksek puan alarak, toplamda 31 puana ulaşıyor. Ve bu puanla, “20. Yüzyılın En Büyük Lideri” olarak belirleniyor. Bir başka deyişle “Efsane Lider” oluyor.[4]
“Araştırmasını doğrulatmak için 80 kişilik bağımsız bir çalışma grubuna ayrıca benzer bir puanlama yaptırdı. Her ikisinde de birinciliği Atatürk aldı”[5]
Prof. Ludwig, liderleri altı türe ayırıyor: Demokratlar (%47), monarşiler (%10), zorbalar (%6), vizyonerler (%7), otoriterler (%18) ve geçiş dönemindekiler (%12). Vizyoner liderler, yönetici oldukları sürece ülkelerinin tüm doğasını değiştirirler; çoğu en kötüye, birkaçı daha iyiye doğru. Hitler ve Pol Pot kötü şöhrete sahip örnekler arasında yer alır. Atatürk ise, ülkesini iyiye doğru değiştiren bir amiral örneğidir. Bu nedenle, aynı zamanda iyi bir vizyoner liderdir.
Böylece, Prof. Ludwig’in 18 yıl süren bilimsel araştırmasıyla; “Atatürk, 20. Yüzyılın En Büyük Ve En İyi Vizyoner Lideri” olarak belirlenmiş olur.
Prof. Ludwig’in siyasi üstünlük derecelendirme ölçeğinde 31 puan alan Atatürk, 20. yüzyıl liderleri arasında zirveye yerleşirken; onu takip eden diğer liderlerden bazılarının, aynı ölçekte aldıkları puanlar da şu şekildedir:[6]
Atatürk: Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu 31
Mao (Mao Zedong): Çin Halk Cumhuriyeti’nin Kurucusu 30
FDR (Franklin Delano Roosevelt): ABD’nin 32. Başkanı 30
Stalin (Josef Stalin ): SSCB Lideri – Devlet Başkanı 29
Lenin (Vladimir İlyiç Ulyanov): Sovyetler Birliği’nin Kurucusu: 28
Ho Chi Minh: Vietnam Demokratik Cumhuriyeti’nin İlk Başkanı 27
De Gaulle: Fransız Asker ve Siyasetçi (Başbakanı) 27
Deng Xioping: Çinli Reformist Devlet Başkanı 27
Tito (Josip Broz Tito): Yugoslav Devlet-Siyaset Adamı (Başbakan) 25
Suharto: Endonezyalı asker ve siyasetçi (Devlet Başkanı) 25
Truman (Harry S. Truman): ABD’nin 33. Başkanı 23
Thedore Roosevelt: ABD’nin 26. Başkanı 23
Ronald Reagan: ABD’nin 40. Başkanı 22
William McKinley: ABD’nin 25. Başkanı 20
Dwight Einshower: ABD’nin 34. Başkanı 18
LBJ (Lyndon Baines Johnson): ABD’nin 36. Başkanı 18
George Bush: ABD’nin 43. Başkanı 15
John F. Kennedy: ABD’nin 35. Başkanı 15
Bill Clinton: ABD’nin 42. Başkanı 15
Jimmy Carter: ABD’nin 39. Başkanı 14
Calvin Coolidge: ABD’nin 29. Başkanı 14
William Howard Taft: ABD’nin 27. Başkanı 12
Gerald Ford: ABD’nin 38. Başkanı 11
Herbert Hoover: ABD’nin 31. Başkanı 10
Warren Harding: ABD’nin 29. Başkanı 9
Anastasio Somoza Garcia (Baba): Nikaragua Devlet Başkanı 6
Luis Somoza Debayle (Oğul): Nikaragua Devlet Başkanı 6
Juan Bosch: Dominik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı 6
Kim Campbell: Kanada Başbakanı 6
Joseph Cook: Avustralya’nın 6. Başbakanı 5
Samuel Doe: Liberya’nın 21. Başkanı 5
Quisling (Vidkun Quisling): Norveç Başbakanı 5
Arias (Ricardo Arias Calderón): Panama Devlet Adamı 3
Steyn (Marthinus T. Steyn): Özgür Orange Devleti Başkanı 2
Prof. Arnold M. Ludwig, “King of The Mountain: The Nature of Political Leadership” (Dağın Kralı: Siyasi Liderliğin Doğası) kitabıyla ilgili katıldığı bir televizyon programında Atatürk için şunları demiştir.
“Atatürk Türkiye’yi yarattı. O dönemde var olan Osmanlı İmparatorluğu’na son verdi. O sadece bir ülkenin kurucusu, bir ülke yaratan değil, aynı zamanda Türkiye’de derin bir toplumsal değişime de neden olan kişidir. Türkiye’ye demokrasiyi, biraz militan demokrasi ama yine de demokrasiyi getirdi. Tarihte ilk kez din ile devleti birbirinden ayıranlardan biriydi.
Aslına bakılırsa, ağırlıklı olarak Müslüman bir ülke olmasına karşın belirli türdeki özgürlere izin verilen az sayıdaki ülkeden biri. Yani Atatürk’ün her düzeyde inanılmaz bir etkisi vardı ve başarıları olağanüstü.”[7]
Amerika Atatürk Derneği, Prof. Arnold M. Ludwig’i; bu çalışması nedeniyle ödüle layık görmüş ve kendisine Amerika Atatürk Derneği’nde “Yaşam Boyu Onursal Üyelik” verilmiştir.[8]
Ludwig, Atatürk ve eşsiz eseri Cumhuriyet’i hedef alan yalan ve iftira saldırılarını da şöyle yorumluyor:
“Baskı ve manipülasyonlar size gerçek değeri olan hiçbir şeyi unutturamaz, tam dersine daha çok bağlanırsınız. Atatürk’ün cephede savaşırken ve daha sonra devlet adamlığı süresince kazandığı büyük başarılar, bu vizyoner lideri tarihin hafızasında ölümsüz bir konuma getirmiştir. Atatürk’ün dehasını ve ölümsüzlüğünü bir gün herkes anlayacaktır!..”[9]
POLITICAL GREATNESS SCALE[10]
- SOMETING FROM NOTHING
0 no creation of new country (default)
1 active participant in creation or liberation of new country
2 one of several leaders in creation of liberation of new country
3 leader of struggle to create or liberate a new country
- MORE THAN BEFORE
0 lost territory
1 neither won not lost territory (default)
2 added new territory during reign but then lost much of it
3 gained nevw territory
III. STAYING POWER
0 < 2 years
1 2 to < 4 years
2 4 to < 8 years
3 8 to < 12 years
4 12 to < 16 years
5 >16 years
- MILITARY PROWESS
0 lost war
1 no war (default)
2 avoided defeat in war but no clear-cut vivtory
3 von war
- SOCIAL ENGINERING
0 none (default)
1 laws with precedent
2 selected laws with no precedent
3 general laws with no precedent
- ECONOMICS
0 worse
1 same (default)
2 improved
3 boom
VII. STATESMANSHIP
0 no active (default)
1 active in ethnic or religious matters
2 active in regional affairs
3 active in international affairs
VIII. IDEOLOGY
0 none (default)
1 distinctive but not force on populace
2 not original but force on populace
3 original annd force on populace
- MORAL EXEMPLAR
0 corrupt
1 neither corrupt nor good (default)
2 good
3 wonderful
- POLİTİCAL LEGACY
0 disgrace
1 neither disgrace nor good (default)
2 gain in reputation at end of reign
3 legendary status
- POPULATİON OF COUNTRY
0 <2.000.000
1 2-<10.000.000
2 10-<25.000.000
3 25-<50.000.000
4 50-<100.000.000
5 >100.000.000
SİYASİ BÜYÜKLÜK ÖLÇEĞİ
I-Bir şeyi yoktan var etmek
0 Yeni bir ülke kurulmadıysa ve hali hazırda olanı yönetiyorsa
1 Yeni bir ülkenin kurulumunda veya bağımsızlığında aktif rol aldıysa
2 Yeni kurulan ülkenin birkaç kurucusundan biriyse
3 Yeni kurulan veya bağımsızlaştırılan ülke için verilen mücadelenin lideriyse
II- Öncesinden Fazla
0 Toprak kaybı yaşandı
1 Ne toprak kazanıldı ne toprak kaybedildi (varsayılan)
2 Liderliğinde yeni topraklar kazanıldı, sonrasında çoğu kaybedildi
3 Yeni toprak kazanıldı.
III- Dayanma Gücü
0 < 2 years
1 2 to < 4 years
2 4 to < 8 years
3 8 to < 12 years
4 12 to < 16 years
5 >16 years
IV- Askeri Beceri
0 Savaş kaybetti
1 Savaşmadı
2 Savaşta yenilgiden kaçındı fakat kesin bir zafer alamadı
3 Savaş kazandı
V- Sosyal Mühendislik
0 Hiç (varsayılan)
1 Örnekli yasalar
2 Örneği olmadan seçilmiş yasalar
3 Örneği olmadan genel yasalar
VI- Ekonomi
0 Daha kötü
1 Aynı (varsayılan)
2 Geliştirdi (ilerleme)
3 Piyasada canlılık
VII- Devlet Adamlığı
0 Aktif olmayan
1 Dini veya etnik konularda aktif
2 Bölgesel konularda aktif
3 Uluslararası alanda aktif
VIII- İdeoloji
0 Hiç (varsayılan)
1 Ayırt edici fakat halkı zorlamayan
2 Özgün olmayan fakat halkı zorlayan
3 Özgün ve halkı zorlayan
IX- Ahlaken örnek olma
0 Yozlaşmış
1 Ne iyi ne kötü
2 İyi
3 Harika (ahlaklı örnek oluşturma)
X- Siyasi miras
0 Rezalet (itibar kaybettirme)
1 Ne ayıp ne de iyi (varsayılan)
2 Saltanat istememe
3 Efsanevi durum
XI- Ülkenin nüfusu
0 <2.000.000
1 2-<10.000.000
2 10-<25.000.000
3 25-<50.000.000
4 50-<100.000.000
5 >100.000.000
“Dünyada Atatürk” konusundan daha fazlası için dunyadaataturk.com sitesini ziyaret ediniz.
KAYNAKÇA
C-SPAN, c-span.org, “Atatürk – Siyasi Büyüklük Ölçeği: Arnold M. Ludwig, “Dağın Kralı – Siyasi Liderliğin Doğası” adlı kitabında Atatürk’ü ve Siyasi Büyüklük Ölçeğini anlatıyor”, erişim: 05.03.2024, https://www.c-span.org/video/?c4789569/user-clip-ataturk-political-greatness-scale
Dr. Berna Bridge, “Atatürk 20. Yüzyılın En İyi Lideri Seçildi. Dr. Berna Bridge-Prof. Arnold Ludwig”,17.10.2022, erişim: 08.03.2024, https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=u7vpw51CbrQ&t=830s
Guilford Press, guilford.com, “Arnold M. Ludwig”, erişim: 04.03.2024 , https://www.guilford.com/author/Arnold-M-Ludwig
Saldırı Gücü, Arnold M. Ludwig , “Dağın Kralı – Siyasi Liderliğin Doğası”, 29 Ocak 2018, erişim: 04.03.2024, https://www.youtube.com/watch?v=ZmgeR-ooLvY
Sözcü, sozcu.com.tr, Uğur Dündar “Atatürk yüzyılın en büyük lideridir!”, 19 Mayıs 2017, erişim: 04.03.2024, https://www.sozcu.com.tr/ataturk-yuzyilin-en-buyuk-lideridir-wp1857810
Sözcü, sozcu.com.tr, Uğur Dündar “Atatürk’ün dehasını ve büyüklüğünü bir gün herkes kabul edecek!..”, 22 Mart 2024, erişim: 23 Mart 2024, https://www.sozcu.com.tr/ataturk-un-dehasini-ve-buyuklugunu-bir-gun-herkes-kabul-edecek-p33190
T24, t24.com.tr, Yalçın Doğan ““Dağın Kralı”, 10 Kasım 2021, erişim: 05.03.2024, https://t24.com.tr/yazarlar/yalcin-dogan/dagin-krali,33098
* Emekli Eğitim Müfettişi
[1] Guilford Press, guilford.com, “Arnold M. Ludwig”
[2] T24, t24.com.tr, Yalçın Doğan “Dağın Kralı”
[3] Dr. Berna Bridge, “Atatürk 20. Yüzyılın En İyi Lideri Seçildi. Dr. Berna Bridge-Prof. Arnold Ludwig”
[4] Sözcü, sozcu.com.tr, Uğur Dündar “Atatürk yüzyılın en büyük lideridir!”, 19 Mayıs 2017
[5] Sözcü, sozcu.com.tr, Uğur Dündar “Atatürk’ün dehasını ve büyüklüğünü bir gün herkes kabul edecek!..”, 22 Mart 2024
[6] Saldırı Gücü, Arnold M. Ludwig , “Dağın Kralı – Siyasi Liderliğin Doğası”
[7] C-SPAN, c-span.org, “Atatürk – Siyasi Büyüklük Ölçeği: Arnold M. Ludwig, “Dağın Kralı – Siyasi Liderliğin Doğası” adlı kitabında Atatürk’ü ve Siyasi Büyüklük Ölçeğini anlatıyor”
[8] Sözcü, sozcu.com.tr, Uğur Dündar “Atatürk yüzyılın en büyük lideridir!”, 19 Mayıs 2017
[9] Sözcü, sozcu.com.tr, Uğur Dündar “Atatürk’ün dehasını ve büyüklüğünü bir gün herkes kabul edecek!..”, 22 Mart 2024
[10] Dr. Berna Bridge, “Atatürk 20. Yüzyılın En İyi Lideri Seçildi. Dr. Berna Bridge-Prof. Arnold Ludwig”