"Ahlak, toplumları sağlam ve kaliteli yaptığı gibi ahlaksızlık da çürütür, çökertir. Öyleyse ahlaklı olmalıyız!" Buna benzer cümleleri her kafadan duyabiliriz. Herkesin ahlaklı olmasını bekleyenlerin söz konusu kendi davranışları olunca sırıtan ahlaksızlığına şapka çıkarmak yerine düşünmek gerekiyor. Zira, bu ahlakçıların ahlaktan ne anladığını sorup soruşturduğunuzda çoğu kimsenin görgü kurallarını benimsemeyi ve geleneklere uymayı ahlak diye bildiğini görüyorsunuz. Bazıları da dindeki abdest bozan şeylerden kaçınmayı ahlaklı olmak sanıyor. Ahlak derken etik yani ahlak felsefesinin konularını kastediyoruz.
Bazen bir meseleyi tersinden anlatmak daha etkili olabiliyor. Ahlakı anlatamadıysak, ahlaksızlığı anlatalım, onlar tersini yapsın. Mesela:
12 Eylül öncesinden söz ediyordu: “Sağcıların mahallesine giderken bıyıklarımı yan tarafa sıvazlayıp, solcuların mahallesine giderken aşağı doğru, ağzımın içine doldurmaktan bıktım ama asıl bıyıklarım bıktı, dökülmeye başladı”, dedi. 28 Şubat'tan sonra: “İki evlilik yüzüğüm oldu: Biri altın biri gümüş. Erbakan zamanında gümüş olanı takıyordum, sonra altın olanını. Eşim de saçını örtmek zorunda kalmıştı, sonra açtı şimdi yeniden kapattık”, dedi. Daha yeni söyledi, “cemaat gizli hükümetti, yanaştık yanına ki, çoluk çocuğumuzu iş sahibi edek… Maklube yiyemedik ama “cemaatin adamıyık” diye gösteriş yaptık, adımız çıktı. Maklube yeyip okyanus ötesine evliya muamelesi yapanlar şimdi günde beş vakit, yerli yersiz küfür söylüyor. En cemaatçiler en akpak oldu. Kim kimdir anlayamadık” dedi.
Amirlere diyorum ki, memurların sadece işlerini iyi yapıp yapmadıklarıyla ilgilenin, siyasi, kültürel özellikleriyle değil. Köpekleştirmeyin eşref-i mahlûkatı! Her sahip değiştirdikçe yeni efendiye yalanmak zorunda bırakmayın! İş köpeklerin yapacağı iş ise, köpek çalıştırın, insan çalıştırıyorsanız, insanın en az sizinki kadar onurunun olduğunu bilin ve çiğnemeyin!
Şerefi için yaşaması gerekirken köpekleşene bir şey demiyorum zaten.
Köpekleştiriyorsan AHLAKSIZSIN.
***
Önce insanız, diğerleri insandaşımızdır. Farklı ortam ve yaşam koşulları farklı siyasi görüşler edinmeye yol açmış, manzaraya farklı yerlerden bakınca diğerlerinden farklı şeyler görmüşsün. Onlar da öyle. Birlikte çalıştığın kişi senden farklı siyasi görüş taşıyor diye onu dışlıyorsan; AHLAKSIZSIN.
***
Farklı coğrafyalarda yaşamamız farklı kültürler geliştirmemize vesile olmuş, kavimleşmişiz. Kavim kardaşını daha yakın bulabilir ve sevebilirsin. Ama diğer kavimden olanları öteleyip dışlıyorsan, doğuştan getirdiği haklarını ellerinden alıyorsan, aşağılıyorsan, aynı ulusun farklı renkli üyeleri olmamıza rağmen ayrı kavim hesapları içinde ve ayrımcılık yapıyorsan AHLAKSIZSIN
***
Önce insanız, insanlaşmalıyız. İnsanlaşma iki ayak üzerinde yürümekle elde edilmez. Erdem ve değerlerimizle insan oluruz. Ahlak da onlardan biridir; etik manasında kullanıyoruz. Erdem ve değerlerimiz ne kadar evrensele yakınsa o kadar kaliteli insanızdır. Sonra din sahibi de oluruz, Müslüman da, başka inanç biçimlerinden de. Müslüman isek dini farklı biçimlerde anlayarak, yorumlayabiliriz; farklı mezheplere mensup oluruz. Bizim mezhep bize göre doğruysa, ötekilerin mezhepleri de onlara göre doğrudur. Bize ve bizimkine saygı duyulmasını istiyorsak, onunkine saygı duyacağız. Onu bizim kadar saygıdeğer olarak göreceğiz. Eğer onu kınıyor, yargılıyor, haddiniz olmadan dindışı gibi görüp düşman sayıyor, aşağılıyor, haklarını seninki kadar meşru ve eşit biçimde kullandırmıyorsan AHLAKSIZSIN...
***
Önce insan olacağız. Saygıdeğer olacağız ki saygı bekleyelim. Saygı karşılıklıdır. Karşıdakine saygı duymadan ondan saygı bekleyemezsin; itaat alabilirsin o da saygı değildir! Karşındakine saygı duymak için karşındakinin insan olması yeterlidir. Hırsızı, arsızı, haramzadeyi, namussuzu, zalimi, güçsüzü ezeni, haini sevmek, saymak zorunda değiliz. Hatta saymamalıyız. Ama birilerine sırf zengindir, yüksek makamdadır, devlette görevlidir, sakalı sarığı vardır, erkektir, arabası fiyakalıdır, eli silahlıdır diye saygı gösteriyorsan; AHLAKSIZSIN
***
Şunun bunun baskısına boyun eğiyor ve onların istediği şekilde davranıyorsanız yani özgür değilseniz, özgürlüğünüzü elde edip kullanmıyorsanız, Ahlakı, el alemin gözüne batmamak, davranışlarının hesabını vermek kaygısı taşımamak için “el alem ne der” diye düşünerek, kalabalıkların oluşturduğu normlara uymak olarak biliyorsan AHLAKSIZSIN…
***
Görgüyü, örfü ve nezaketi bileceğiz ama bunlar ile ahlakı birbirine karıştırmayacağız. Ahlakı “ha, dinimizde ana babaya öf demek bile günahtır” diye öf dememek sanıyorsan görgü veya töre ile ahlakı birbirinden ayıramıyorsun demektir. Görgüyü tek başına ahlak sanıyorsan AHLAKSIZSIN…
***
Kendi çıkarların için, doğru olmadığını bilerek, hatta doğruluğundan emin olmadığın bilgileri insanlara güvenilir bilgi diye verip kandırıyor, böylece onların yanlış kararlar vermesine sebep oluyorsan, o aptal olabilir ama sen de AHLAKSIZSIN
***
Mesleğini titizlikle yapmıyor, hizmet sunduğun kişiler arasında ayrımcılık yapıyor, adil davranmıyorsan AHLAKSIZSIN.
***
İnsanlara umutsuzluk telkin ediyor, yaşama sevincini ellerinden alıyor, küçük mutluluklarını gırtlaklarına tıkıyorsan AHLAKSIZSIN
***
İnsan olarak başka insanlar üzerinde kişisel egemenlik kuruyor (baba, koca, müdür, başkan, politikacı…) iş hiyerarşisi ile insanlığı birbirine karıştırıyor, müdürlüğünün sadece iş yerinde geçerli olduğunu unutup komşularına müdürlüğünü hatırlatıyor, kendini üstün görüyorsan AHLAKSIZSIN.
***
Sözünde durmuyor, ikrarını çiğniyor, ahde vefa etmiyor, sadakatsizlik ediyor, bunu riyakârlık, ikiyüzlülük, münafıklık ve mürtecilikle saklıyorsan AHLAKSIZSIN.
***
Bütün kötülükler cehaletten doğar. Kendinin ve etrafındakilerin cehaletini giderici çalışmalar yapmıyor, bilim, sanat ve felsefeyle ilgilenip kendini sürekli geliştirmiyorsan AHLAKSIZSIN.
***
Sen sebep olmasan bile, toplumdaki aksaklıklara, haksızlıklara, zulümlere göz yumuyor, görmezden geliyorsan AHLAKSIZSIN.
***
Doğru olanı menfaatlerinden yüksek tutmuyor, çıkarların uğruna doğrunun hatta gerçeğin karşısında yer alıyorsan AHLAKSIZSIN.
***
Başka insanlara kötülük yapıyor ve mutsuz ediyorsan; AHLAKSIZSIN
***
Ahlaksızlığının farkında olup bunu din gösterileriyle maskelemeye çalışıyorsan; adi bir AHLAKSIZSIN
Yorumlar
RSS beslemesi, bu iletideki yorumlar için