Bir E-Öğrenme Uygulaması: Eğitişim Grubu

Twitter

Share on Tumblr

Bilgisayar ve internet çağımızın en önemli araçlarıdır. Bu araçlar eğitim-öğretim amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Eğitişim Grubu bu amaçla kurumlu bir tartışma listesidir. Öğretmen adaylarının bilgisayar ve internet kullanma becerilerini geliştirmek, bilgi okuryazarı yapmak, ders notu ve elektronik öğrenme malzemelerini paylaşmak, derslerde yetiştirilemeyen konu ve tartışmaları sanal ortamda sürdürmek ve öğrenmeyi zamana yaymak amacıyla yahoogroups üzerinden elektronik-sanal bir grup olarak kurulmuş, e-posta aracılığıyla belirtilen amaçlara ulaşmaya çalışılmaktadır. Grup Ekim 2002'den beri faaldir. Genellikle eğitim fakültesi öğrencisi ve mezun olan öğrenciler grubun üyesidirler. Grubun Ocak 2011’de 1500 civarında aktif üyesi bulunmaktadır. Şimdilerde öğretmen olan eski öğrencilerin grupta bulunması ve paylaşıma katılmaları süreci geliştirmektedir. Ancak facebook gibi diğer sosyal paylaşım sitelerinin gelişmesiyle grubun etkinliği giderek zayıflamıştır.

Grubun ana sayfasının adresi: http://groups.yahoo.com/group/egitisim'dır. Grup yahoogroups içinde Turkey>Schools&Education kategorisinde yer almaktadır. Kısa süreler hariç kendi kategorisinde en çok üyesi olan ve yazışma yapılan grup oldu ve halen liderliğini sürdürmektedir.

Her mektubun altında şu şiar bulunmaktaydı: “Paradigmatik dönüşüm olmadan, davranışsal değişim olmaz...(Anonim) Eğitişimci paradigma değiştirebilendir (İkram Çınar)”

Eğitişim grubunun amacı

Öğretmen adaylarının bilgisayar ve internet kullanma becerilerini geliştirmek, bilgi okuryazarı yapmak, ders notu ve elektronik malzemeleri paylaşmak, derslerde yetiştirilemeyen konu ve tartışmaları sanal ortamda sürdürmek ve öğrenmeyi zamana yaymak... Bilişim teknolojisi kullanmayı geliştirmek,  sürekli öğrenmek ve deneyimlerini paylaşmak, öğrenme sürecini geliştirmek ve demokrasi kültürü yerleştirmektir.

Eğitişim grubu öğrenmeyi ders dışındaki zamana yayarak, bilişim okuryazarlığını geliştirdiği, farklı bir öğrenme ortamı yaratarak dersliklerin sıkıcılığını giderdiği, mezunların izlenmesini ve onları sürekli geliştirmeyi sağladığı, bir grup bilinci yarattığı, farklı çevrelerden insanların birbiriyle kaynaştığı, demokratik bir tartışma kültürü yerleştirdiği görülmüştür. Bu sanal grup bir çay partisi yaparak gerçek bir grup kimliğine de kavuşmuşsa da devamını getirememiş, bu buluşmayı gelenekselleştirememiştir.

Eğitişim Grubunun ortaya çıkışı

Yüksek lisans ve doktorada Bilişim yönetimi konusunda çalışmıştım. Öğrencilerim (ki çoğunlukla Eğitim Fakültesi öğrencileri ve öğretmen adaylarıdır) istedim ki geleceğin teknolojisi olan bilgisayar ve interneti iyi kullansınlar. Bilişim devrimi yaşanıyor ve bunun en önemli aracı bilgisayar ve internettir. Bunu öncelikle öğretmen adayları bilmeli ve becerilerini geliştirmeliydi. Bu amaçla onları teşvik ve biraz zorlamayla şunları yaptım:

- Her öğrencimin bir elmek hesabı olmalı

- Her öğrencimin veb sayfası olmalı

- Araştırma ödevlerini internet üzerinden elmek olarak göndermeleri. (Bunu bu yıla kadar yaptım (ve gelen ödevlerin bir kısmını kişisel veb sayfamda “öğrenci araştırmaları” linkiyle yayınladım. Bana kalırsa hâlâ epeyce malûmat var)

Fakat gördüm ki bunlarla bu amaca yeterince ulaşamayacağım. Ayrıca derslerde temel kaynaklar dışında öğrencilere ders notu (kendi yazdıklarım ya da makaleler) vermem gerektiğinde bazılarının fotokopilere ulaşamadığı, bunun masraflı olduğu, üstelik gereksiz kâğıt israfı ortaya çıkınca notları elmek olarak göndermek için bir tartışma listesi olarak Eğitişim Grubunu kurmak istedim.

Bazen derste yetiştiremediğimiz konular, tartışmalar ya da dersin amacını ve içeriğini aşan, bazen siyasal, kültürel, uluslar arası konular üzerinde de durarak öğrencileri yurt ve dünya sorunları üzerinde düşünmeye yöneltmek, eğitimin bu konular arasındaki yerini ve önemini belirlemek, kendi görüşlerimi açıklamak, bazen duyurular yapmak (dersin ertelenmesi, sınav tarihi, gelecek derste işlenecek konu, konferans duyurusu gibi) amacı da bu grubun kurulmasına yol açtı.

Grubu kontrol etmek amacıyla öncelikle sadece öğrencilerimi (üniversitenin servis sağlayıcısından elmek adresi olanları) gruba kabul ediyordum. Ancak bir süre sonra gruba katılmak isteyenlerin neredeyse tamamını (kullanıcı adı laubali olanlar dışında) üye yaptım.

Grupta 31 Aralık 2010 tarihi itibarıyla 5207 mektup yayınlanmıştı.

Eğitişim grubuna 19269 üye başvurmuş, bunların bazıları bir süre sonra ayrılmış ve yenileri katılmış. Ancak üye sayısı ortalama 1200-1500 arasında değişmiştir. Şimdiki durumda 1500 aktif ve 718 pasif olmak üzere toplam 2218 üye grupta varlığını sürdürmektedir. Pasif üyeler, üyelikleri Yahoo tarafından askıya alınmış olanlardır. Bunlar muhtemelen ilgisiz ya da posta trafiği yüksek ama posta kutusu dar olan üyelerdir. Posta kutusu dolup gelen mektuplar yahoo’ya iade edilince yahoo üyeliği dondurmaktadır. 5 üye ise grubu ticari reklâm amaçlı kullanmak ya da demokratik değerlere aykırı tutumları nedeniyle üyelikten çıkarılmıştır.

Gruptan ayrılmak serbesttir ve Moderatör olarak benim haberim olmamaktadır. Grupta paylaşılan her mektubun sonunda gruptan nasıl ayrılınacağı yazılıdır.

Eğitişim grubunun öğrenme sürecine katkısı

Eğitişim grubunun etkililiğini araştırmayı 2005 yılının sonlarında düşünmüş ve bir soruşturma yapmıştım. Bu soruşturmaya gönderilen mektuplardan aşağıdaki satırları burada yayınlıyorum. Daha alttaki satırlarda da maddeler halinde grubun etkisini üye mesajlarına göre sıraladım. Aslında bir anket geliştirip uygulamak isterdim ama fırsat olmadı.

Fatma grubun etkisini şöyle anlatıyor: “Bence grup birçok yönden etkili. Örneğin güncel konulardan zamanında haberdar olabiliyorum. Bazen güncel konulardan uzaklaştığım oluyor. Ama eğitişim sayesinde günü takip edebiliyorum. Sonra farklı fikirler görüyorum, okuyorum, farklı bakış açılarıyla karşılaşıyorum. Eğitim üzerine yeni yeni şeyler öğreniyorum. Bu çok iyi ve önemli benim için. Çünkü biz de eğitimci olacağız ilerde. Bu sayede yeni şeyler kazanıyorum. Kendimi geliştirmeye çalışıyorum. Daha ne olsun. Ama eminim daha birçok şey öğreneceğim eğitişimden...”

Eğitişimci Saliha şunları yazmış: "Benim gruptan beklentim ne? Gruba üyeliğimi neden devam ettiriyorum? Sizin de bildiğiniz gibi ben ve eğitim fakültesinde, çocuk edebiyatı dersi gören birçok kişi zorunluluktan üye oldu gruba Grupta bulunan ama hiç yazı göndermeyen bir  çok arkadaşım var, onlar neden gruba üyeliklerini devam ettiriyor bilmiyorum ancak benim sebebim belli, okumayı seviyorum ama yazmayı sevmiyorum (biraz da zamansızlık). Grup, kimi zaman güzel yazılarla okuma isteğimi doyuruyor, fakültemde bulunan aktif öğrencileri tanımamı sağlıyor. Bölümümde okuyan insanların olaylara değişik bakış açılarını görmekten de hoşlanıyorum. Tabi sizin yazılarınızı okumak da güzel, Özgür ve Gökhan'ın polemiklerini okumak da. Bence grubun aktifliğini artırmak için yapabileceğimiz en iyi şey, tartışmalardan ya da sizin deyiminizle polemiklerden kaçmaktansa, bu durumları özellikle yaratmaktır. Ayrıca derslerde yardımcı olabilecek konulara daha fazla değinmekte aktifliği artıracaktır. Grubun devamlılığı dileğiyle.”

Erman da grubun hem katkısını açıklıyor hem de öneri sunuyordu: “Arkadaşlar olaylara benim bakıp da göremediğim noktaları görüyorlar bu da kendimi yetiştirmek adına çok büyük katkı sağlıyor. Grubumuzu daha aktif hale getirmek için haftanın ya da ayın konusunu seçip grup üyelerini bilgilendirebiliriz. Böylece gruba elmek atmayı düşünen ama ne göndereceğine karar veremeyen arkadaşlara yardımcı olmuş oluruz (konuları derste yaptığınız gibi güncel konulardan seçerek ilgiyi toplayabiliriz.”

Özge “Sayın Hocam ben bu gruba yaklaşık 5 aydır üyeyim. Bu 5 ayda gerçekten daha önce hiç bilmediğim hiç düşünmediğim konular hakkında fikir sahibi oldum. Yeni şeyler öğrendim. Gerçekten benim için çok faydalı oldu. Üyeliğimi hep sürdürmek isterim. O yüzden böyle bir şey düşündüğünüz için çok teşekkür ederim. Ayrıca bu sayede etrafımızda dönen olaylara daha farklı bir taraftan bakmayı öğrendim diyebilirim. Bu gruba üye olmak beni gerçekten geliştirdi.”

Eğitişim hakkında bir çıkarsamayı da Oktay’ın yazısından yapabiliriz: “Bir eğitişim üyesiyim. Çok aktif değilim sürekli yazamıyorum ama elimden geldiğince takip etmeye çalışıyorum. Eğitişim grubu olaylara farklı açılardan bakma becerimi geliştirdi. Zaman zaman bazı yazılar beni sinirlendirdi ama genelde farklı fikirlerin yazılması ve burada tartışılması her zaman hoşuma gitmiştir. Eğitişimi takip ederken zorlandığım konu bazı yazıların çok uzun olması. Onları okumadan sildiğim de oluyor. Bu yazıların daha kısa bir şekilde yazılması sağlansa iyi olur.”

Eğitişimin ünlü yazarlarından Eda işlek ve akıcı üslubuyla uzunca bir değerlendirme yapmış:

Yöneticinin de sürekli üzerinde durduğu bir konu olan, eğitişimin bir sohbet ortamı olmadığı düşüncesini yerinde buluyorum. “Bence de, Evet, Hayır” şeklindeki cevaplar konuyu kısırlaştırmaktadır. Nedenler ve niçinler ortaya konduğunda daha geniş kapsamlı tartışmalar ortaya çıkar.

“Kalemli yazılı kültürün” azaldığı günümüzde, insanların yazılı iletişim sağlaması için uygun bir ortam sağlıyor. Kalem tutmaktan uzaklaşsa da insanlar yazıdan uzaklaşmamış oluyor.  Mektup emek istiyor. Kıs(m)aca yazılmış elektronik mektuplardan (n’ber? İiym..), hele de örütbağda gezinen fotokopya yazılardan pek hoşlanmıyorum.

Kalemi kâğıdı bıraktık artık. Kalem parmaklarımız ve  tuşlar, kâğıtta bilgisayardaki beyaz  ışıklı ekran olmuş ... Arkadaşlarımdan gelen elektronik mektuplar ise cep telefonu mesajlarını aratmıyor; “ Naber nasılsın? Ben de iyiyim. Grşrz..” Konuşmaya başladığında saatlerce anlamsız sohbetler yapan insanlar yazmaya gelince sınıfta kalıyorlar. Yazmak beyni daha çok çalıştırıyor sanırım. Bazıları kendini yormak istemiyor.

Mektuptan açtım sözü, öyle de gidiyor ama eğitişimde bir çeşit mektuplaşma ortamı. Öbeğe üye olup da bir yazı bile yollamayan insanların eğitişimin amacını kavrayamamış, edilgen, hatta art niyetli insanlar olduğunu düşünüyorum. Yorumlarını karşındakinin nasıl bir düşünce yapısına sahip olduğunu düşünmeden (şuncu, buncu demeden, tarafsız… vs), ölçülü, açık sözlü olarak ifade ediyorsun ama karşıdan cevap gelmiyor. Karşı dediğim öbeğe üye diğer kişiler. O nedenle öyle ya da böyle yazıma bir cevap aldığımda, yazılarımın okunduğunu, eleştirildiğini, değerlendirildiğini düşünüyorum, ve bir sonraki yazımı iki kere düşünerek yazıyorum. İmla, anlam, yazım hataları yapmamaya dikkat ediyorum. Farklı düşüncelere hakaret etmeden, aşağılamadan nasıl yanıt verileceğini öğreniyorum.

Aynı anda pek çok kişiyle konuşup tartışabiliyorsunuz. O kadar insanı bir salonda toplasanız kargaşa olur, insanlar heyecana kapılıp birbirine sataşabilir. Yazmak zaman alan bir eylem olduğu için, kişi cevabı yazarken anlık heyecanlarına kapılmadan, daha dikkatli yazabiliyor.  Sinirlenmiş olsa da yazıyı yazarken şiddeti azalıyor. 

Düşüncelerinizi pek çok kişiye aynı anda iletmek, fikirlerinizi kitlelere ulaştırmak açısından bulunmaz bir fırsattır. Eğitişim insanı meşhur yapıyor Meşhur olmak isteyenler bıraksınlar magazin izlencelerini eğitişime üye olsunlar. Bakın bu söz iyi üye toplar…

Eğitim öğretime devam edenler ve mezun olanlar için bir nevi kaynak niteliğindedir. Yeni göreve atanmış fakat bazı sıkıntıları olan arkadaşlar, sorunlarını bu öbekle paylaşarak çözüm bulabilirler. Kendisiyle aynı sorunları yaşayan başka öğretmen arkadaşlarının iletilerini aldıklarında yalnız olmadıklarını düşünebilirler. Bu da onlara sorunlarla mücadele etme gücü verebilir.  Öğrenci olanlar, göreve atanmış arkadaşlarının yaşadığı sıkıntıları, ya da tecrübe ettikleri olumlu yaşantıları okuyarak gelecekte neler yapabilecekleri konusunda şimdiden fikir sahibi olabilir, bunun için çözüm üretebilirler.

Çok uzun yazıları okumak göz yorgunluğu yapabilir, bu nedenle yazıları çıktı olarak alıp okumak göz sağlığı açısından daha faydalı olur sanırım. Alınan çıktılar aynı zamanda dosyalanarak kaldırıldığında ilerisi için bulunmaz bir kaynak edinilmiş olur. “

Sonuç

Eğitişim grubunun sekiz yıldan fazla zamandır varlığını sürdürmesi, üye sayısının yüksekliği ve alınan dönütler önemli bir işlevi karşıladığını göstermektedir. Ancak son iki yıl içinde bu etkililiğin azaldığı görülmektedir. Grupta yayınlanan mektup sayısı giderek azalmaktadır. Bu gelişme halen çalıştığım üniversitenin öğrencilere internet imkanı sağlayamaması, şehrin internet imkanlarının da bu konuda yetersiz olması,  öğrencilerin bilişim konusunda yeterince  ilgili ve bilgili olmaması, (son iki yılda yeni öğrencilerimden sadece 15 kişi üye olabilmiştir) moderatör olarak benim de sürükleyicilik görevimi yeterince sürdürememem bu etkisizlikte rol oynayan başlıca etkenlerdir. Ayrıca Facebook gibi sosyal paylaşım sitelerinden paylaşım yapmanın daha kolay ve cazip hale geldiğini de eklemek gerekir. Buradan harekettle facebookta da bir grup sayfası oluşturulmuştur. Facebook'ta kurulan yeni grubun adresi şudur: http://www.facebook.com/Egitisimci

Gerek tartışma listesi gerekse paylaşım sistelerindeki gruplar birçok öğretmen tarafından kullanılabilecek ve öğrencilerle ders dışı zamanlarda ve ders içi-dışı konularda paylaşımların sürdürülebileceği bilişim destekli (ya da internet tabanlı) e-öğrenme uygulamalarıdır. Eğitişimciler zaten biliyor, ilgilenenlere de kendi öğrencileri için bu tür (tartışma listesi, blog, facebook ve twitter grubu gibi) uygulamaları öneririm.

Eğitişim grubunun üyelere kazandırdıklarına ilişkin grup üyelerinin verdiği cevaplardan bazıları şunlardır: